Acromegalie

Bijgewerkt op 1 oktober 2020

Wat is acromegalie?

Acromegalie is een aaandoening waarbij een gezwel in de hypofyse te veel groeihormoon aanmaakt. Het groeihormoon zorgt ervoor dat bepaalde lichaamsdelen gaan groeien. Dit kan klachten veroorzaken.

acromegalie
de hand links is van iemand met acromegalie

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van acromegalie is een gezwel in de hypofyse. Meestal gaat het om een goedaardig gezwel. Het gezwel maakt grote hoeveelheden groeihormoon aan.

Welke symptomen geeft het?

Klachten bij acromegalie kunnen ontstaan door (1) het gezwel zelf, en (2) de verhoogde uitscheiding van groeihormoon.

Klachten die ontstaan door druk van het gezwel zelf op de hersenen en/of de zenuwbanen die naar de oogzenuw leiden zijn bijvoorbeeld:

  • hoofdpijn
  • uitval van een deel van het gezichtsveld
  • dubbel zien

De verhoogde uitscheiding van groeihormoon door het gezwel in de hypofyse zal meestal niet direct klachten geven. Op den duur kunnen de volgende klachten ontstaan:

  • dikke vingers – 76%
  • brede handen – 72%
  • brede tenen – 72%
  • dikke tenen – 72%
  • grote handen – 72%
  • groter worden van de voeten – 72%
  • minder kracht – 72%
  • moeheid – 72%
  • zwelling van de gewrichten – 72%
  • veel zweten – 62%
  • grof gezicht – 50%
  • hoge bloeddruk – 50%
  • snurken – 46%
  • gezwollen gezicht – 32%
  • grote tong – 32%
  • verharde huid – 32%
  • vette huid – 32%
  • vooruitstekende onderkaak – 32%
  • stoppen van de menstruatie – 28%
  • afwijkende vorm van het gezicht – 25%
  • moeite met het krijgen van een erectie – 25%
  • onduidelijk praten – 25%
  • tintelend of prikkelend gevoel in de handen – 25%
  • geen zin in seks – 23%
  • pijn in de onderkaak – 23%
  • grote neus – 22%
  • ruimte tussen de tanden – 22%
  • hoge bloeddruk die moeilijk te behandelen is – 21%
  • bolle nagels – 12%
  • borstvorming bij jongens of mannen – 12%
  • diepe rimpels in het voorhoofd – 12%
  • hese stem – 12%
  • niet zwanger raken – 12%
  • pijn in de vinger – 12%
  • verbreding van de vingertoppen – 12%
  • verminderde beweeglijkheid van de gewrichten – 12%
  • snor- en of baardgroei – 10%
  • uitval van een deel van het gezichtsveld – 9%
  • overmatige haargroei – 5%
  • afscheiding uit de tepel – 4%
  • melkachtige afscheiding uit de tepel – 4%
  • pijn aan de neus – 4%
  • bruine huidwoekeringen – 3%
  • onregelmatige menstruatie – 3%
  • oorpijn – 3%
  • pijn aan de bovenarm – 3%
  • pijn aan de elleboog – 3%
  • pijn aan de enkel – 3%
  • pijn aan de hand – 3%
  • pijn aan de heup – 3%
  • pijn aan de knie – 3%
  • pijn aan de onderarm – 3%
  • pijn aan de pols – 3%
  • pijn aan de schouder – 3%
  • pijn aan de voet – 3%
  • pijn aan het bovenbeen – 3%
  • pijn aan het onderbeen – 3%
  • veel drinken – 2%
  • pijn aan de oren – 2%

Hoe vaak komt ‘t voor?

Acromegalie is een zeldzame aandoening. De ziekte wordt jaarlijks in Nederland bij ongeveer 50-60 mensen vastgesteld.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Artsen die vaker mensen met acromegalie hebben gezien kunnen de diagnose soms al stellen naar aanleiding van het kenmerkende uiterlijk. Ook kunnen bepaalde aanwijzingen uit het vraaggesprek met de patiënt de arts op het juiste spoor brengen. Zo zullen patiënten met acromegalie vaak aangeven dat hun schoenmaat groter is geworden, of dat ze ringen hebben moeten aanpassen vanwege het dikker worden van de vingers.

Beeldvormend onderzoek

Op een CT-scan of een MRI-scan van de hersenen is het gezwel van de hypofyse meestal goed zichtbaar.

Wat is de behandeling?

Acromegalie kan worden behandeld met geneesmiddelen en met een operatie.

Geneesmiddelen die gebruikt worden zijn octreotide, lanreotide, bromocriptine, cabergoline en pegvisomant.

De meest uitgevoerde operatie om het gezwel te verwijderen is de zogenaamde ‘transsfenoïdale hypofysectomie’. Hierbij wordt het gezwel via de neus verwijderd.

Beloop en prognose

Mensen met acromegalie hebben een verhoogde kans op het krijgen van suikerziekte (diabetes).

Engelse term

acromegaly

ICD-10 code

E22.0

Verder lezen

Op de Engelstalige Wikipedia-pagina over acromegalie is aanvullende informatie beschikbaar.

Scroll naar boven