Risperidon

Bijgewerkt op 27 augustus 2023

Wat is risperidon?

Risperidon is een geneesmiddel tegen psychosen (antipsychoticum). Het wordt op de markt gebracht onder de merknaam Risperdal. Er zijn ook merkloze versies van het product beschikbaar.

Risperidon is beschikbaar als tablet, smelttablet, drank en depot-injectie.

Bij welke aandoeningen wordt het gebruikt?

Risperidon wordt gebruikt voor de volgende aandoeningen:

• Schizofrenie
• Bipolaire stoornis
• Aanhoudende agressie bij mensen met de ziekte van Alzheimer, mentale retardatie of gedragsstoornissen bij kinderen

Soms wordt het middel ook gebruikt bij de behandeling van mensen met een delier. Hier is risperidon echter niet officieel voor geregistreerd.

Toedieningsvormen en Dosering

Risperidon is beschikbaar in vier verschillende toedieningsvormen: tablet, smelttablet, drank en depot-injectie.

Drank

Risperidon drank is beschikbaar in een concentratie van 1 mg/ml. De drank wordt geleverd in flacons van 100 ml.

Tabletten

Risperidon tabletten zijn beschikbaar in zes sterktes, namelijk met respectievelijk 0,5 mg, 1 mg, 2 mg, 3 mg, 4 mg, en 6 mg risperidon.

Orodispergeerbare tablet (smelttablet)

Risperidon smelttabletten zijn er in twee sterktes, namelijk met respectievelijk 1 mg, en 2 mg risperidon.

Depot-injectie: Risperdal Consta

De depot-injectie wordt ‘Risperdal Consta’ genoemd. Risperdal Consta wordt in een grote spier geïnjecteerd, bijvoorbeeld in het bovenbeen, de schouder of de bil. De injectie bevat piepkleine microbolletjes met daarin risperidon. De microbolletjes zorgen ervoor dat de risperidon heel geleidelijk wordt afgegeven aan het bloed. Er zijn drie sterktes beschikbaar, namelijk met respectievelijk 25 mg, 37,5 mg, en 50 mg risperidon.

Meestal wordt een patiënt eerst ingesteld met tabletten. Vervolgens kan als onderhoudsbehandeling worden overgeschakeld naar Risperdal Consta. Bij mensen die dagelijks 4 mg of minder gebruiken is de gebruikelijke dosering is éénmaal per twee weken een injectie met 25 mg risperidon. Bij gebruik van 4 mg per dag zal meestal worden gekozen voor een hogere dosering.

Vaak wordt gedurende de eerste weken na de eerste injectie ook nog behandeld met tabletten. Dit wordt gedaan om er zeker van te zijn dat voldoende antipsychotische werking wordt verkregen.

Welke bijwerkingen kan het geven?

Net als andere geneesmiddelen kan risperidon bijwerkingen geven. De volgende bijwerkingen komen het meest voor:

• Slaperigheid
• Sufheid
• Hoofdpijn
• Slecht slapen
• Aankomen in gewicht
• Tremor (trillende handen)
• Geen zin in seks (verminderd libido)
• Moeite met het krijgen van een erectie (impotentie)
• Duizeligheid

Verder kan risperidon het gehalte van het hormoon prolactine in het bloed verhogen. Dit wordt ‘hyperprolactinemie‘ genoemd. Het kan leiden tot verminderd libido (geen zin in seks), galactorroe (geelwitte afscheiding uit de tepel), verminderde vruchtbaarheid, onregelmatige menstruatie of stoppen van de menstruatie en borstvorming bij mannen.

Gebruik tijdens zwangerschap

Sommige geneesmiddelen die door zwangeren worden gebruikt kunnen de placenta (moederkoek) passeren. Zo komt het middel in het bloed van het ongeboren kind terecht. Een aantal medicijnen kan op die manier schade aan het ongeboren kind toebrengen. Dat kan leiden tot aangeboren afwijkingen. In dat geval wordt gesproken van ‘teratogeniteit’ van het geneesmiddel.

Het is niet goed bekend of risperidon aangeboren afwijkingen bij het ongeboren kind kan veroorzaken. Uit onderzoek bij dieren is echter gebleken dat risperidon nadelige effecten kan hebben op gewicht en overlevingskansen van nakomelingen.

Verder is bekend dat – bij gebruik door de moeder aan het einde van de zwangerschap – het kind na de geboorte onthoudingsverschijnselen kan krijgen. Het gaat daarbij om symptomen als slecht drinken aan de borst, prikkelbaarheid, verhoogde spierspanning (hypertonie), onregelmatige ademhaling en tremor (beven).

Daarom wordt het gebruik van risperidon tijdens de zwangerschap afgeraden, tenzij de verwachte voordelen voor de moeder opwegen tegen de mogelijke risico’s voor het kind.

Verder lezen / Referenties

• Farmacotherapeutisch Kompas – preparaatteksten – risperidon

---

Niet gevonden wat je zocht?

Heb je hier niet gevonden wat je zocht dan kun je hieronder een reactie plaatsen. Andere lezers kunnen daar dan op reageren. Zo kunnen bijvoorbeeld gebruikers van risperidon (Risperdal) vragen stellen, ervaringen delen of bijwerkingen melden. Ook als je zelf geen gebruiker bent maar meer over dit middel wilt weten kun je een reactie plaatsen. Zo kan een uitgebreide online discussie ontstaan. Kijk bijvoorbeeld eens op de webpagina over simvastatine. Om spam tegen te gaan worden reacties niet automatisch geplaatst. Het kan een aantal uren duren voordat de reactie op de website verschijnt.