Protonentherapie

Bijgewerkt op 16 december 2017

Wat is protonentherapie?

Protonentherapie is een behandeling voor kanker die gebruik maakt van bestraling met protonen. De behandeling is net zo werkzaam als de gewone (fotonen-)bestraling maar kan nauwkeuriger worden toegepast zodat minder schade aan omliggende weefsels ontstaat. De verwachting is daarom dat protonentherapie minder bijwerkingen zal geven.

protonbestraling
protontherapie in Seattle (VS)

Voordelen protonentherapie

Een belangrijk voordeel van deze behandeling is dat de bestraling met protonen heel goed gericht kan worden op de tumor. Dat betekent dat het weefsel rondom de tumor minder straling krijgt en daardoor ook minder beschadigd raakt. Dit voordeel is vooral van belang bij kinderen in de groei. Zij zijn namelijk extra gevoelig voor straling.

Bijwerkingen protonentherapie

Omdat bestraling met protonen zo nauwkeurig kan worden toegediend zijn de bijwerkingen over het algemeen minder dan bij gewone bestraling. Dit voordeel werkt echter als nadeel als de stralingsbundel niet goed gericht wordt op de tumor of als de patiënt tijdens het onderzoek beweegt. De stralingsbundel kan dan juist gezond weefsel beschadigen.

Bij welke aandoeningen wordt protonentherapie gebruikt?

Bestraling met protonen wordt gebruikt bij vormen van kanker waarbij gewone bestraling een grote kans geeft op schade aan omliggende weefsels. Zo kan bijvoorbeeld iemand met lymfeklierkanker in de borstkas schade aan het hart oplopen door bestraling. Of iemand met kanker in het hoofd-hals gebied kan door bestraling beschadiging aan de speekselklieren oplopen met als gevolg een droge mond. Ook hersentumoren die in de schedelbasis gelegen zijn kunnen in aanmerking komen omdat bij gewone bestraling de kans op schade aan de hersenstam groot is.

Hoe werkt protonentherapie?

Voor protonentherapie is een cyclotron nodig. Dat is een enorm apparaat waarin protonen kunnen worden losgemaakt uit atomen. De protonen kunnen vervolgens met behulp van magneten in de juiste richting worden geleid. Het is de bedoeling dat de protonen worden ‘afgevuurd’ op het kankergezwel in het lichaam van de patiënt. De patiënt wordt daartoe op een speciale matras gelegd.

De behandeling bestaat uit meerdere sessies van elk 20-30 minuten. Vaak zal een behandeling een aantal weken duren, waarbij dagelijks een behandelsessie zal plaatsvinden.

Waar wordt protonentherapie gedaan?

Er is in Nederland veel discussie geweest over het al dan niet uitvoeren van protonentherapie. Belangrijkste reden was dat het een enorme investering met zich meebrengt. Hierdoor zullen de kosten per behandeling flink hoger uitvallen dan bij gewone bestraling (radiotherapie).

Uiteindelijk is besloten dat in januari 2018 een eerste behandelcentrum wordt geopend. Dat is het Protonencentrum van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Later zullen nog protonencentra worden geopend in Delft en Maastricht. In Delft komt het zogenaamde HollandPTC. In Maastricht heet het centrum ZONPTC.

Wie komt ervoor in aanmerking?

Protonentherapie is geschikt voor mensen bij wie gewone bestraling (radiotherapie met fotonen) vanwege de ligging van de tumor te riskant is. Dat is bij slechts een klein deel van de patiënten het geval.

Protonentherapie is ook geschikt voor behandeling van kinderen. Omdat kinderen nog in de groei zijn is de mogelijke schade van gewone bestraling bij hen hoger dan bij volwassenen.

Wordt het vergoed?

Ja. Protonentherapie wordt vergoed door de ziektekostenverzekering.

Synoniemen voor protonentherapie zijn behandeling met protonen, protonenbehandeling, kankerbehandeling, protonen-therapie, protonen-behandeling, protontherapie, proton radiotherapie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven