Probiotica

Wat zijn probiotica?

Probiotica zijn bacteriën die te vinden zijn in voedingsmiddelen en supplementen die de gezondheid van ons lichaam positief kunnen beïnvloeden. Zo is het meest bekende voordeel dat probiotica zorgt voor een gezonde samenstelling van darmbacteriën, waardoor je darmen optimaal functioneren.

In de darm van de mens bevinden zich zeer veel verschillende bacteriën. Deze zijn van nut voor de werking van de darm. Bij sommige mensen zouden klachten van het maagdarmkanaal veroorzaakt kunnen worden doordat slechte bacteriën de overhand krijgen boven de nuttige bacteriën. Probiotica spelen een rol spelen bij het herstel van het evenwicht tussen goede en slechte bacteriën.

Probiotica zijn aanwezig in producten die gefermenteerd zijn. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan yoghurt of zuurkool. Ook worden probiotica steeds vaker toegevoegd aan andere zuivelproducten dan yoghurt.

Probiotica zijn bijna altijd melkzuurbacteriën, zoals de bifidobacterie of lactobacilli. Een producent mag enkel claimen dat haar product probiotica bevat wanneer de hoeveelheid levende melkzuurbacteriën meer is dan 1 miljard bacteriën per supplement of per 100 mL.

probiotica
Actimel is een bekend probioticum

Hoe werken probiotica?

Je darmen bestaan uit een samenstelling van heel veel verschillende darmbacteriën. Dit wordt ook wel de ‘darmflora’ genoemd. Hiertussen zitten bacteriën die de darm gezond houden, maar natuurlijk ook bacteriën die schade aan kunnen richten.

Vooral in je dikke darm verzamelen zich veel bacteriën, doordat de spijsvertering daar eindigt. Je darmen zorgen niet alleen voor vertering van voedsel. Ook produceren zij verschillende vitamines, zetten zij vezels om in nuttige stoffen en beschermen zij het immuunsysteem door ongewenste stoffen niet binnen te laten.

De gezondheid van de darmen wordt bepaald door de balans tussen goede en slechte bacteriën. Wanneer deze balans verstoord is, kunnen probiotica deze verbeteren.

Probiotica zijn dus met name gunstig voor mensen bij wie de balans in de darmflora verstoord is. Dit kan bijvoorbeeld komen door een bepaalde aandoening, een infectie, een verkeerd eetpatroon, ouderdom of stress.

Wanneer de balans tussen bacteriën verstoord is, krijgen de slechte bacteriën de kans om zich te vermenigvuldigen. Hierdoor wordt de conditie van je darmen steeds slechter. Zonder het gebruik van probiotica zal je darmtoestand blijven verslechteren. Zo kan je last krijgen van buikpijn, diarree, verstopping en een opgeblazen gevoel.

Probiotica worden gebruikt om dit soort klachten te verminderen. Daarnaast worden ze ook gebruikt bij de behandeling van bacteriële overgroei in de dunne darm.

Maar ook wanneer je gezond bent en gezond leeft, kan het innemen van probiotica geen kwaad.

Hoe kun je probiotica gebruiken?

Probiotica in voedingsmiddelen

Probiotica kunnen in verschillende vormen gebruikt worden. Zo zijn ze aanwezig in verschillende voedingsmiddelen, waardoor je ze tijdens het eten gemakkelijk binnen kan krijgen. Ze onder andere voor in zuurkool, salami, yoghurt en andere zuivelproducten. Deze probiotica zijn helaas niet erg werkzaam in onze darmen.

Probiotica als supplementen

Probiotica zijn ook verkrijgbaar in de vorm van poeders en supplementen. Maar ook in de vorm van een drankje, zoals Yakult.

probiotica - flesje Yakult
flesje Yakult

Wanneer je gebruik maakt van probiotica supplementen, wordt aangeraden om deze in te nemen bij een maaltijd. Of je deze nou voor, tijdens of na de maaltijd inneemt maakt niet uit. Een kleine hoeveelheid vet kan de opname van de bacteriën nog wat bevorderen. Een supplement is gemakkelijk in te nemen met wat water. Wanneer je gebruik maakt van een poeder of een andere vorm van supplementen, volg dan altijd de instructies die vermeld staan op de verpakking.

Soorten bacteriën

De verschillende soorten probiotica onderscheiden zich doordat ze verschillende soorten bacteriën bevatten. De meeste probiotica bestaan uit de bifidobacterie of lactobacilli. Deze namen geven alleen aan tot welk geslacht de bacterie behoort. De bacteriën zijn nog verder onder te verdelen in de specifieke soort en de stam. Zo zijn er binnen het geslacht lactobacilli nog tal verschillende soorten en binnen die soorten weer verschillende stammen.

Voor ieder persoon is weer anders welke probiotica het best werken, doordat alle darmen een andere bacteriesamenstelling bevatten.

Toepassingen probiotica

Afgelopen jaren is steeds meer onderzoek gedaan naar de gezondheidsvoordelen die probiotica kunnen opleveren. Het bekendste voordeel is natuurlijk dat het de gezondheid van de darmen bevordert. Vooral na een kuur van antibiotica kan dit erg gunstig zijn. Veel mensen krijgen na het langdurig gebruik van antibiotica last van darmproblemen, zoals diarree. Dit komt doordat de antibiotica de darmbacteriën doodt en hierdoor wordt de balans van bacteriën zwaar verstoord.

Daarnaast heeft probiotica een positief effect bij mensen die lijden aan het Prikkelbaar Darm Syndroom. Met het gebruik van probiotica worden klachten zoals verstopping, diarree en een opgeblazen gevoel verminderd. Om die reden wordt het gebruik van probiotische middelen ook geadviseerd aan mensen met het Roemheld-syndroom.

Maar probiotica geven meer voordelen dan enkel een verbeterde conditie van de darmen. Ook hebben probiotica een goede werking voor mensen met overgewicht. De darmen van mensen met overgewicht zijn anders samengesteld dan normaal. Wanneer de balans van de darmen beter wordt, kan dit ook een positief effect hebben op iemands gewicht. Zo is het gemakkelijker om gewicht te verliezen wanneer je darmflora in goede conditie verkeren.

Naast verbetering van je darmconditie, kunnen probiotica ook de volgende positieve effecten met zich meebrengen:

  • verminderen gevoelens van depressie en angst
  • zorgen voor het verlagen van de bloeddruk
  • sommige probiotica kunnen het cholesterolgehalte verlagen
  • gaan ontstekingen tegen
  • kan huidaandoeningen zoals eczeem of acne verminderen
  • verbeteren het immuunsysteem, waardoor wij minder snel ziek worden

Nadelen probiotica

Bijwerkingen

Over het algemeen zitten er geen nadelen aan het gebruik van probiotica. Wat wel vervelend kan zijn is dat er de eerste dagen enkele bijwerkingen kunnen optreden. Doordat je lichaam moet wennen aan de bacteriën kan je last krijgen van wat buikpijn en een opgeblazen gevoel. Dit trekt na enkele dagen weer weg. Bovendien zullen je darmen daarna beter aanvoelen en verbetert je verteringsstelsel.

In principe kan ieder mens probiotica zonder problemen gebruiken, doordat er geen negatieve effecten aan verbonden zijn. Wel zijn er enkele groepen waarbij het gebruik van probiotica wordt afgeraden. Wanneer je lijdt aan een ziekte die je immuunsysteem aantast, kunnen probiotica voor problemen zorgen. Bijvoorbeeld wanneer iemand Hiv-positief is, kan het gebruik van probiotica gevaarlijk zijn en eventueel leiden tot infecties.

Contra-indicaties

Aangenomen wordt dat probiotica in het algemeen geen bijwerkingen hebben. Er is echter een onderzoek gedaan naar de werking van deze middelen bij een groep patiënten met een ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis). In tegenstelling tot wat men verwachtte was de sterfte in de groep van behandelde patiënten groter dan in een controlegroep. Daarom wordt alvleesklierontsteking als een contra-indicatie voor het gebruik van deze middelen beschouwd.

Omdat probiotica bacteriën bevatten wordt ook afgeraden deze middelen te gebruiken bij een verminderde weerstand. Er zijn namelijk aanwijzingen dat mensen met een verminderde weerstand sneller een bloedinfectie (sepsis) met melkzuurbacteriën krijgen als ze deze middelen gebruiken.

Welke producten zijn er?

Veel verkochte probiotica zijn: Lactobacillus casei Shirota, Bifidobacterie bifidum, Lactobacillus rhamnosus Goldin, Bifidobacterium lactis, Enterococcus faecium en Lactobacillus reuteri.

Een probioticum wordt meestal geleverd in de vorm van een zuivelproduct (yoghurt of yoghurtdrankjes), maar het kan ook als gevriesdroogde tablet of als capsule worden afgeleverd.

Hieronder een overzicht van bekende producten die in Nederland op de markt zijn:

  • Actimel (zuiveldrank)
  • Leefvitaal Darmbalans (tabletten)
  • Lucovit Probiotica (tabletten)
  • Vifit (zuiveldrank)
  • Yakult (zuiveldrank)

De producten onderscheiden zich doordat ze verschillende bacteriën of combinaties van bacteriën bevatten.

Wat kosten probiotica?

Voor een overzicht van de kosten van de betreffende middelen verwijzen we naar drogisten en webshops. Daar vind je een overzicht van vele tientallen verschillende producten met daarbij de prijzen.

Welke moet ik kopen?

Nou is het moeilijk te bepalen welke soort probiotica je het beste kunt kopen. Bij de aanschaf van probiotica is het belangrijk om op enkele zaken te letten. Kijk naar het geslacht, de soort en de stam van de bacterie, zodat je weet welke bacteriën erin zitten. Wanneer de specifieke bacterie niet wordt genoemd op de verpakking, is dit een slecht teken. Koop alleen de producten waarop duidelijk vermeld staat welke bacterie erin zit. Ook de hoeveelheid bacteriën is een belangrijke factor. Zo mag een product enkel een probiotica genoemd worden wanneer een supplement meer dan een miljoen bacteriën per capsule bevat. Daarnaast moet de bacterie het vermogen hebben om niet dood te gaan door de werking van maagzuur. Wanneer de probiotica doodgaat door maagsap, kan het in de darm niet meer zijn functie uitvoeren en doen de probiotica niet hun werk. Officieel mag een product niet eens probiotica genoemd worden wanneer het niet levend in de darmen aankomt.

Betrouwbare producten

Tegenwoordig zijn er extreem veel winkels en websites die hun eigen probiotica verkopen in de vorm van supplementen. Hierdoor wordt het heel lastig om te bepalen welk merk betrouwbaar is of niet.

Op het internet zijn veel recensies te vinden over het gebruik van bepaalde supplementen. Hiermee kan je zelf een beetje onderzoeken welke merken betrouwbaar zijn en goede resultaten geven. Enkel kijken op de verpakking is niet altijd voldoende om de kwaliteit te kunnen bepalen. Zo is de wetgeving rondom supplementen nog niet optimaal, waardoor het etiket weleens kan afwijken van de stoffen die daadwerkelijk aanwezig zijn.

Een probioticasupplement is “goed” wanneer het supplement daadwerkelijk bevat wat op het etiket staat, het in ieder geval een miljoen bacteriën bevat per capsule en het product niet verontreinigd is met overige hulpstoffen die aan het supplement toegevoegd zijn. De volgende merken zijn getest en zijn naar voren gekomen als betrouwbare producten:

  • NOW Foods – Probiotic Defense
  • Pro Bio Care
  • Garden of Life
  • Solgar
  • Nature’s Bounty
  • Dr. Mercola
  • Ergomax
  • Align
  • Puritan’s Pride
  • Bonusan
  • Nature’s Way

Nu zijn probiotica geen wondermiddelen. Zij helpen zeker bij het in balans brengen van de bacteriën in je darmen. Maar een gezonde levensstijl waarbij je gezond en gevarieerd eet, is natuurlijk altijd het belangrijkst. Zorg ervoor dat je lichaam genoeg vezels, vitamines en mineralen binnenkrijgt om je lichaam gezond te houden. Hierbij kunnen probiotica een goede aanvulling zijn, maar probiotica zijn niet de basis. De basis voor een gezonde darmflora moet je zelf leggen.

Probiotica en Prebiotica

De termen probiotica en prebiotica worden vaak door elkaar gehaald. Maar het zijn zeker twee verschillende dingen. Probiotica zijn bacteriën die levend aankomen in onze darmen. Prebiotica zijn voedingsvezels die het lichaam niet kan verteren, waardoor zij op hun eigen wijze een positief effect hebben op de darmen.

Synoniemen

probioticum, probiotic, probiotics, bacteriedrankjes

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven