Bijgewerkt op 11 juni 2020
Wat is plasmaferese?
Plasmaferese is een medische behandeling waarbij het bloed wordt gescheiden in bloedplasma en bloedcellen. Bloedplasma is een gelige, doorzichtige vloeistof die overblijft als de bloedcellen uit het bloed verwijderd zijn.
Bij welke aandoeningen wordt plasmaferese gedaan?
Plasmaferese wordt meestal gedaan bij ziekten waarbij het lichaam antistoffen maakt tegen bepaalde onderdelen in het eigen lichaam. Dit worden autoimmuunziekten genoemd. Bij dergelijke ziekten kan plasmaferese worden ingezet om de antistoffen uit het bloed te verwijderen. Voorbeelden van ziekten waarbij deze behandeling kan worden toegepast zijn:
- Syndroom van Goodpasture
- Ziekte van Waldenström
- Syndroom van Guillain-Barré
- Myastenie (myasthenia gravis)
- Ziekte van Wegener (granulomatose met polyangiitis)
- Antifosfolipidensyndroom
- Trombotische trombocytopenische purpura (TTP)
Er is nog een andere toepassing voor plasmaferese. De techniek wordt ook gebruikt om bloedplasma van donoren te verkrijgen. Dit bloedplasma kan namelijk worden gebruikt voor de productie van bepaalde geneesmiddelen.
Hoe wordt het gedaan?
Plasmaferese is een techniek waarbij bloed wordt opgesplitst in bloedplasma en bloedcellen. Dit kan op twee manieren gebeuren: met een filter of met een centrifuge. De filtertechniek kan worden toegepast met apparaten die ook voor nierdialyse worden gebruikt. Het gebeurt daarom vaak op de dialyse-afdeling van een ziekenhuis. Voor de behandeling is het nodig om toegang te hebben tot de bloedbaan. Daarvoor wordt meestal een katheter aangebracht in een grote ader in het lichaam.
Eerst wordt het bloed verwijderd. Vervolgens wordt het plasma gescheiden van de cellen. Daarna worden de betreffende (anti)stoffen uit het plasma verwijderd. En tenslotte worden het ‘gereinigde’ plasma en de bloedcellen weer toegediend aan de patiënt.
Hieronder een afbeelding van een plasmaferese apparaat.
Complicaties plasmaferese
Door het inbrengen van een katheter kunnen complicaties ontstaan:
- Trombose
- Klaplong (pneumothorax) bij het aanprikken van een bloedvat bij het sleutelbeen
- Als de katheter langere tijd blijft zitten bestaat de kans op het ontstaan van een infectie
Door de behandeling zelf kunnen een aantal bijwerkingen optreden:
- Lage bloeddruk (hypotensie)
- Verlaagd calcium gehalte in het bloed (hypocalciëmie)
- Verminderde weerstand doordat antistoffen uit het bloedplasma worden verwijderd