Bijgewerkt op 15 februari 2023
Wat zijn vasopressine-analogen?
Vasopressine-analogen zijn geneesmiddelen die de werking van vasopressine (antidiuretisch hormoon) nabootsen. Dat betekent dat de ervoor zorgen dat in de nieren minder urine wordt gemaakt, en dus ook minder vocht wordt uitgeplast. Het vocht blijft daardoor achter in de bloedbaan. Hierdoor zal de bloeddruk stijgen. Vasopressine-analogen hebben dus een bloeddrukverhogend effect.
Welke zijn er?
In de tabel hieronder staan de vasopressine-analogen vermeld die in Nederland beschikbaar zijn.
| Geneesmiddel | Merknaam | Werking | Toepassingen |
| argipressine | Empressine | verhoogt de weerstand in bloedvaten door samentrekking van spiertjes in de wanden van slagaders | septische shock |
| desmopressine | Minrin, Nocdurna, Octostim | verhoogt de hoeveelheid vocht in de bloedvaten | diabetes insipidus, na hypofysectomie, enuresis nocturna |
| terlipressine | Glypressin | verhoogt weerstand in bloedvaten in met name de ingewanden | bloeding uit spataderen in de slokdarm, hepatorenaal syndroom |
Hoe werken ze?
Vasopressine-analogen werken net als het hormoon vasopressine. Ze binden aan zogenaamde vasopressinereceptoren. Die zitten vooral op cellen in de nieren. Door aan deze receptoren te binden wordt de heropname van zout en daarmee ook water in de nierbuisjes bevorderd. Dit vocht wordt daardoor niet uitgeplast met de urine maar heropgenomen in het bloed. Het bloedvolume in de bloedvaten neemt hierdoor toe, en de bloeddruk zal stijgen. Dit wordt de antidiuretische werking van vasopressine genoemd. Het gaat het uitplassen van urine (diurese) tegen. Daarom wordt vasopressine ook wel het antidiuretisch hormoon (ADH) genoemd.
Naast de antidiuretische werking heeft vasopressine ook een effect op de bloedvaten zelf. Het bevordert de samentrekking van spiervezels in de wanden van bloedvaten. Hierdoor knijpen de bloedvaten iets samen, wat ook tot een stijging van de bloeddruk leidt.
Welke bijwerkingen kunnen ze geven?
Net als andere geneesmiddelen kunnen vassopressine-analogen bijwerkingen geven. De meest voorkomende bijwerkingen zijn hoge bloeddruk, buikpijn, buikkrampen, misselijkheid, braken, diarree, lage hartslag, hartritmestoornissen, bleek gezicht, blozen, hoofdpijn en oedeem. Kijk voor aanvullende informatie op de webpagina’s van de afzonderlijke middelen.
Synoniemen
vasopressine-analoga