Bijgewerkt op 12 april 2023
Wat zijn immunosuppressiva?
Immunosuppressiva zijn geneesmiddelen die het afweersysteem (immuunsysteem) onderdrukken. Ze worden gebruikt bij de behandeling van aandoeningen waarbij een afweerreactie van het lichaam ongewenst is, bijvoorbeeld na orgaantransplantatie of bij auto-immuunziekten.
Welke zijn er?
Hieronder een overzicht van beschikbare immunosuppressiva.
- abatacept (merknaam: Orencia)
- anifrolumab (merknaam: Saphnelo)
- apremilast (merknaam: Otezla)
- avacopan (merknaam: Tavneos)
- azathioprine (merknamen: Azafalk, Imuran)
- baricitinib (merknaam: Olumiant)
- belatacept (merknaam: Nulojix)
- belimumab (merknaam: Benlysta)
- eculizumab (merknaam: Soliris)
- everolimus (merknaam: Certican)
- leflunomide (merknaam: Arava)
- lenalidomide (merknaam: Revlimid)
- mycofenolaatmofetil (merknamen: CellCept, Myfenax)
- mycofenolzuur (merknaam: Myfortic)
- pirfenidon (merknaam: Esbriet)
- pomalidomide (merknaam: Imnovid)
- ravulizumab (merknaam: Ultomiris)
- sirolimus (merknaam: Rapamune)
- tacrolimus (merknamen: Adport, Advagraf, Dailiport, Envarsus, Modigraf, Prograft)
- thalidomide
- thymocytenglobuline (merknaam: Grafalon)
- tocilizumab (merknaam: RoActemra)
- tofacitinib (merknaam: Xeljanz)
- upadacitinib (merknaam: Rinvoq)
- vedolizumab (merknaam: Entyvio)
Naast bovengenoemde middelen worden ook corticosteroïden (bijnierschorshormonen) als immunosuppressiva beschouwd.
Bij welke aandoeningen?
Immunosuppressiva worden vooral gebruikt bij de behandeling van auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, lupus (SLE), multiple sclerose en spierreuma.
Verder worden immunosuppressiva gebruikt om afstoting van getransplanteerde organen te voorkomen, dus bijvoorbeeld na een niertransplantatie.
Indeling van immunosuppressiva
Synthetic immunosuppressive drugs are largely used in immune-related renal diseases and in kidney transplantation.
- glucocorticoïden, zoals bijvoorbeeld prednison;
- alkylerende middelen, zoals bijvoorbeeld cyclofosfamide en chloorambucil;
- purine synthese remmers, zoals bijvoorbeeld azathioprine en mycofenolaat mofetil;
- calcineurine remmers, zoals bijvoorbeeld ciclosporine en tacrolimus.
Welke bijwerkingen zijn er?
Om immunosuppressieve geneesmiddelen het afweersysteem onderdrukken veroorzaken ze regelmatig infecties. Bij langdurig gebruik van deze middelen is zelfs de kans op het ontstaan van sommige soorten tumoren verhoogd.
De meeste immunosuppressiva hebben een lage therapeutische index. Dat betekent dat bloedspiegel waarbij een middel (ernstige) bijwerkingen gaat geven en de bloedspiegel waarbij het middel werkzaam is niet ver uit elkaar liggen. De kans op overdosering moet daarom zo laag mogelijk worden gehouden. Om die reden worden mensen die dit soort middelen gebruiken regelmatig gecontroleerd. Daarbij wordt ook vaak de bloedspiegel van het betreffende middel gecontroleerd.
Kijk voor meer informatie over bijwerkingen op de webpagina’s over de afzonderlijke middelen.
Andere talen
Engelse vertaling
immunosuppressive drugs, immunosuppressants
Synoniemen
Andere namen voor geneesmiddelen die het afweersysteem onderdrukken zijn immuunsuppressiva, immuunsuppressivum, afweerremmers en afweeronderdrukkende middelen.