Bijgewerkt op 22 mei 2023
Wat is cyclofosfamide?
Cyclofosfamide is een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij verschillende ernstige aandoeningen. Omdat het vervelende bijwerkingen kan geven wordt het middel alleen gebruikt bij aandoeningen waar andere middelen geen of onvoldoende effect hebben.
Cyclofosfamide wordt op de markt gebracht onder de merknaam Endoxan®.
Bij welke aandoeningen wordt het gebruikt?
Cyclofosfamide wordt gebruikt bij verschillende vormen van kanker, zoals bloedkanker (leukemie), lymfeklierkanker (maligne lymfoom), sommige vormen van kanker van de hersenen en prostaatkanker.
Omdat cyclofosfamide het afweersysteem onderdrukt wordt het – in lagere doseringen – ook bij sommige autoimmuun ziekten gebruikt. Dat zijn ziekten waarbij het lichaam antistoffen maakt tegen onderdelen van het lichaam zelf. Een voorbeeld is het syndroom van Goodpasture waarbij het lichaam antistoffen aanmaakt tegen de zogenaamde basaalmembraan van de nierfiltertjes (glomeruli) en de longblaasjes (alveoli).
Overige aandoeningen waarbij cyclosfosfamide soms wordt voorgeschreven:
- aanvalsgewijze koude hemoglobinurie
- acute gedissemineerde encefalomyelitis
- antisynthetase syndroom
- auto-immuun hepatitis
- borstkanker
- hemolytische anemie van het warme type
- kwaadaardig gezwel van de zwezerik
- MALT-lymfoom van de maag
- mantelcellymfoom
- mastitis carcinomatosa
- membraneuze glomerulonefritis
- microscopische polyangiitis
- minimal change disease
- multifocale motore neuropathie
- multiple sclerose
- ontsteking van het vetweefsel rond de darm
- opsoclonus-myoclonussyndroom
- plasmacel leukemie
- polyarteritis nodosa
- syndroom van Churg-Strauss
- syndroom van Hamman-Rich
- syndroom van Hughes-Stovin
- ziekte van Behçet
- ziekte van Hodgkin
Welke dosering?
Cyclofosfamide wordt geleverd als injectievloeistof en als tabletten of dragees. De dosering die wordt gebruikt is afhankelijk van de aandoening die wordt behandeld en het lichaamsgewicht van de patiënt.
Welke bijwerkingen zijn er?
De volgende bijwerkingen kunnen optreden:
- haaruitval van hoofdhaar
- misselijk
- lusteloosheid
- koorts
- verminderde weerstand
- braken
- buikpijn
- pijn bij plassen
- roze of rode urine
- pijn in de mond
- geen trek in eten
- moeheid
- zich zwak voelen
- tintelend of prikkelend gevoel in de vingers
- zich niet lekker voelen
- blauwe plekken
- tintelend of prikkelend gevoel in de tenen
- slecht horen met beide oren
- donkere verkleuring van de nagel
- pijn in de gewrichten
- langzaam genezen van wonden
- minder plassen
- donkere verkleuring van de huid
- wondje in de mond
- doof aan beide oren
Daarnaast tast het middel het beenmerg aan waardaar minder bloedcellen worden aangemaakt. Dit kan leiden tot een verlaagd aantal rode bloedcellen in het bloed (bloedarmoede), een verlaagd aantal witte bloedcellen in het bloed en/of een verlaagd aantal bloedplaatjes in het bloed. Dit laatste kan leiden tot blauwe plekken en (na-)bloedingen. Een verlaagd aantal witte bloedcellen kan leiden tot infecties.
Voor aanvullende informatie verwijzen wij naar de bijsluiter van cyclofosfamide.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 30 oktober 2014
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 3 juli 2020