Bijgewerkt op 2 mei 2023
Wat is prednison?
Prednison is een geneesmiddel dat ontstekingen remt doordat het het afweersysteem onderdrukt. Het wordt voorgeschreven bij veel verschillende aandoeningen. Het middel kan vervelende bijwerkingen veroorzaken. Daarom wordt het meestal maar voor een beperkte duur voorgeschreven.
Prednison wordt in Nederland door diverse fabrikanten als merkloos product op de markt gezet. Het wordt geleverd als tablet. Elke tablet bevat 5 mg van de werkzame stof. In het ziekenhuis kan het middel ook via een infuus direct in de bloedbaan worden toegediend.
Dit medicijn behoort tot de groep van geneesmiddelen die ‘corticosteroïden‘ worden genoemd. Deze middelen zijn afgeleid van het hormoon cortisol.
Hoe werkt het?
Prednison wordt na inname als tablet doorgeslikt en komt via slokdarm en maag in de dunne darm terecht. Daar wordt het opgenomen in het bloed. Via het bloed komt het terecht in de lever. In de lever wordt prednison omgezet in prednisolon. Prednisolon onderdrukt via een ingewikkeld mechanisme het afweersysteem.
Bij welke aandoeningen wordt het gebruikt?
Prednison wordt gebruikt bij veel verschillende aandoeningen. Omdat het middel het afweersysteem onderdrukt wordt het vaak voorgeschreven aan mensen met zogenaamde ‘auto-immuunziekten‘, zoals reuma en jeugdreuma, SLE en de ziekte van Crohn. Een aandoening waarbij het middel meestal zeer snel werkt is spierreuma. Onderaan deze webpagina staat een uitgebreide lijst van aandoeningen waarbij prednison wordt gebruikt.
Welke bijwerkingen geeft het?
Net als andere medicijnen kan ook prednison bijwerkingen geven. Sommige bijwerkingen zijn zo vervelend dat artsen het middel zo kort mogelijk voor proberen te schrijven.
Hieronder een lijst van bijwerkingen die voor kunnen komen. De lijst is niet compleet. Klik voor meer informatie over bijwerkingen door naar de bijsluiter van prednison.
- opgezwollen gezicht
- aankomen in gewicht
- gevoel van euforie of juist depressie
- verhoging van het glucose gehalte in het bloed en verminderde glucosetolerantie; bij sommige mensen kan dit ertoe leiden dat een sluimerende diabetes aan het licht komt;
- botontkalking (osteoporose)
- dunner worden van de huid (huidatrofie)
- maagzweer of maagbloeding
- afwijkingen in het bloed, zoals een verhoogd aantal witte bloedcellen (leukocytose)
- opvlammen van sluimerende infecties
- spierzwakte
- afwijkingen in het oog, zoals glaucoom en staar
- afwijkingen aan de huid, zoals striae, blauwe plekken en teleangiëctasieën
- moeheid
- verwardheid
Welke dosering?
De dosering van prednison zal per patiënt en per aandoening verschillen. Verder is de dosering afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt. Vaak wordt begonnen met een dosering van 0,5-1mg/kg. Afhankelijk van de klachten en de bijwerkingen kan de arts de dosering aanpassen.
Als prednison gedurende langere tijd wordt voorgeschreven mag het gebruik ervan niet zomaar gestaakt worden. Het lichaam raakt namelijk gewend aan het gebruik van het middel en zal daardoor zelf minder cortisol aanmaken. Bij stoppen van gebruik van prednison wordt daarom een afbouwschema gebruikt. Daarmee wordt de dosering geleidelijk verminderd.
Prednison kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen. Hierom kan het nodig zijn dat de arts de dosering van prednison of van de andere medicijnen hierop aanpast.
Wanneer NIET gebruiken?
Er zijn een aantal aandoeningen en omstandigheden waarbij prednison niet gebruikt mag worden. Omdat prednison het afweersysteem onderdrukt mag het middel bij infectieziekten niet worden gebruikt. Dat geldt vooral voor infecties door virussen, uitgebreide infecties door schimmels, infecties door parasieten en infecties door tropische wormen.
Om dezelfde reden mag het middel ook niet worden gebruikt als iemand is ingeënt met een vaccin dat levende virussen bevat.
Verder mag het middel niet worden gebruikt door mensen die een maagzweer of een zweer in de dunne darm hebben. Het middel kan dergelijke zweren namelijk erger maken.
Gebruik tijdens zwangerschap
Prednison passeert de placenta. Dat betekent dat het in het bloed van het ongeboren kind terecht komt. Langdurig gebruik van hoge doseringen prednison kan bij het ongeboren kind afwijkingen veroorzaken, zoals verminderde groei en slecht werkende bijnieren. Daarom zal de arts altijd proberen de duur van het gebruik zo kort mogelijk te houden, en de dosering zo laag mogelijk.
Gebruik bij het geven van borstvoeding
Als de moeder prednison gebruikt zullen kleine beetjes daarvan terechtkomen in de moedermelk. De hoeveelheid prednison in de moedermelk is echter zo laag dat dat over het algemeen geen vervelende bijwerkingen bij de baby geeft. Daarom kan het middel worden gebruikt door moeders die borstvoeding geven.
Wel wordt geadviseerd om bij langdurig gebruik van prednison 3-4 uur te wachten met borstvoeding, gerekend van het tijdstip van inname van de prednison. Als de moeder gedurende langere tijd hoge doses prednison gebruikt wordt geadviseerd om groei en ontwikkeling van het kind extra te controleren.
Engelse vertaling
Bij welke aandoeningen wordt prednison gebruikt?
- aanvalsgewijze koude hemoglobinurie (paroxismale koude hemoglobinurie)
- acute gedissemineerde encefalomyelitis (ADEM)
- acute lymfatische leukemie
- acuut reuma
- Addison crisis (acute bijnierschorsinsufficiëntie)
- allergische reacties
- anafylactische reactie
- antisynthetase syndroom
- astma
- auto-immuun hemolytische anemie
- auto-immuun hepatitis
- auto-immuun pancreatitis
- auto-immuunretinopathie
- bindweefselvorming achter het buikvlies (retroperitoneale fibrose)
- blarenkoorts (pemphigus vulgaris)
- bulleuze dermatitis herpetiformis
- capillairleksyndroom
- choroïdoretinitis
- chronische ontsteking van de spieren (polymyositis)
- clusterhoofdpijn (neuralgie van Horton)
- colitis ulcerosa
- congenitale bijnierschorshyperplasie
- COPD
- crowned dens syndroom
- cryptogene fibroserende alveolitis
- cryptogene organiserende pneumonie
- dermatomyositis
- discoïde lupus erythematosus
- endocriene exophthalmus
- eosinofiele bronchitis
- eosinofiele fasciitis
- erythema exsudativum multiforme – major variant
- erytrodermie
- gevoeligheid van de halsslagader (carotidynie)
- hemolytische anemie van het warme type
- huidaandoeningen
- hypereosinofilie syndroom
- idiopathische trombocytopenische purpura
- iridocyclitis
- Jarisch-Herxheimer reactie
- jeugdreuma (juveniele idiopathische artritis)
- jichtaanval
- juveniele dermatomyositis
- lineaire-IgA-bulleuze dermatose
- lineaire-IgA-bulleuze dermatose op de kinderleeftijd
- longziekte door overgevoeligheid voor Aspergillus-schimmel (allergische bronchopulmonale aspergillose)
- minimal change disease
- mononeuritis multiplex
- multipele sclerose
- myasthenia gravis
- mycosis fungoides
- neuritis optica
- non-Hodgkin-lymfoom
- ontsteking van de hersenen met antistoffen tegen de NMDA-receptor (anti-NMDA-receptor encefalitis)
- ontsteking van de nieren bij SLE (lupus nefritis)
- ontsteking van het limbische systeem in de hersenen met antistoffen tegen VGKC (limbische encefalitis met anti-VGKC-antistoffen)
- ontsteking van het strotklepje (acute epiglottitis)
- overgevoelig voor haarverf (parafenyleendiamine-allergie)
- parapemphigus
- pemfigus vulgaris
- PFAPA-syndroom
- plasmacel leukemie
- polyarteritis nodosa
- polymorfe zwangerschapseruptie
- polymyositis
- preventie van misselijkheid en braken bij behandeling met chemotherapie
- pseudotumor orbitae
- pyoderma gangrenosum
- reticulo-lymfoproliferatieve aandoeningen
- reuma (reumatoïde artritis)
- reuscelarteritis
- sarcoïdose
- schildklierontsteking van Riedel (chronische fibreuze thyreoïditis van Riedel)
- serpigineuze choroïditis
- SLE (systemische lupus erythematodes)
- slijmvliespemfigoïd (cicatricieel pemfigoïd)
- spierreuma (polymyalgia reumatica)
- subcutaan panniculitis-achtig T-cellymfoom
- syndroom van Churg-Strauss (eosinofiele granulomateuze polyangiitis)
- syndroom van Evans
- syndroom van Felty
- syndroom van Goodpasture
- syndroom van Landau-Kleffner (verworven epileptische afasie)
- syndroom van Sjögren
- syndroom van Stevens-Johnson (erythema multiforme)
- syndroom van Sweet (acute febriele neutrofiele dermatose)
- uitgezaaide borstkanker (gemetastaseerd mammacarcinoom)
- voorkomen van orgaanafstoting na orgaantransplantatie
- ziekte van Crohn (enteritis regionalis)
- ziekte van Henoch-Schönlein (IgA vasculitis)
- ziekte van Hodgkin (Hodgkin-lymfoom)
- ziekte van Kahler (multipel myeloom)
- ziekte van Ménière
- ziekte van Takayasu (takayasu-arteriitis)
- ziekte van Werlhof (idiopathische trombocytopenische purpura)
- zwelling van de hersenen door uitzaaiingen in de hersenen (hersenoedeem ten gevolge van hersenmetastasen)
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 5 november 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 6 november 2017
Prednison heeft veel meer bijwerkingen die niet genoemd worden, en die ook blijven zijn, het onderdrukt en daarna komen klachten veel erger terug. Het is geen oplossing. Nooit gebruiken bij zenuwuitval, eerst oorzaak zoeken..
mag ik zo afvallen van de pednison