Bijgewerkt op 16 april 2023
Wat is tranylcypromine?
Tranylcypromine is een geneesmiddel tegen depressie. Het wordt voorgeschreven aan mensen bij wie andere middelen niet of onvoldoende werken.
Tranylcypromine wordt op de markt gebracht door Daleco Pharma onder de merknaam Tracydal.
Tracydal is beschikbaar als omhulde tabletten. Elke tablet bevat 20 mg tranylcypromine. De tablet heeft een breukstreep en kan daarom makkelijk in twee halve tabletten van elk 10 mg worden verdeeld.
Tranylcypromine alleen wordt voorgeschreven aan mensen met een moeilijk te behandelen depressie. Daarom zal het middel vrijwel altijd door een psychiater worden voorgeschreven.
Hoe werkt het?
Tranylcypromine is een zogenaamde ‘MAO-remmer‘. MAO staat voor ‘monoamine oxidate’. MAO is een enzym. Het speelt een belangrijke rol bij afbreken van zogenaamde ‘neurotransmitters’.
Neurotransmitters zijn signaalstofjes in de zenuwen en hersenen. De meest bekende neurotransmitters zijn serotonine, noradrenaline en dopamine. Bij mensen met depressiviteit is het gehalte aan neurotransmitters in de hersenen verlaagd.
Doordat tranylcypromine MAO remt zal het de afbraak van deze neurotransmitters tegengaan. Het gehalte aan neurotransmitters in zenuwen en hersenen gaat daardoor omhoog.
Bij welke aandoeningen wordt het gebruikt?
Tranylcypromine wordt voorgeschreven aan mensen met zogenaamde ’therapie-resistente depressie’. Daarmee wordt een depressie bedoeld die niet of onvoldoende reageert op standaardgeneesmiddelen tegen depressie, zoals SSRI‘s.
Tranylcypromine wordt soms ook voorgeschreven aan mensen met een psychotische depressie, en aan mensen met angststoornissen.
In welke dosering?
De begindosering is meestal eenmaal per dag 10 mg of 20 mg. De tabletten van 20 mg hebben een breukstreep. Ze kunnen dus makkelijk doormidden worden gebroken.
Na een week kan de dosering worden verhoogd naar 20 mg tot 40 mg per dag. Meestal zal dat de onderhoudsdosering voor langere tijd blijven. Soms zal het nodig zijn om een hogere dosering te gebruiken. Bij ouderen is de dosering lager.
Het duurt vaak enkele weken voordat een antidepressivum goed begint te werken. De behandeling zal meestal 4-6 maanden worden voortgezet om terugval te voorkomen.
Behandeling met tranylcypromine mag niet van de ene op de andere dag worden gestopt. Dat kan leiden tot onhoudingsverschijnselen. De dosering moet langzaam, in de loop van twee weken, worden afgebouwd.
De exacte dosering wordt altijd bepaald door de behandelend psychiater. Deze kan afwijken van de dosering zoals die hier staat aangegeven.
Behandeling met tranylcypromine kan leiden tot veranderingen van de bloeddruk. Daarom zal de arts regelmatig de bloeddruk controleren.
Welke bijwerkingen kan het geven?
Net als andere medicijnen kan tranylcypromine bijwerkingen geven. De meest voorkomende zijn:
- Slecht slapen (slapeloosheid): om deze reden wordt aangeraden tranylcypromine niet meer in te nemen na 15.00 ’s middags;
- Licht gevoel in het hoofd, vooral bij overeind komen;
- Duizeligheid;
- Opgewonden en rusteloos;
- Zich zwak voelen;
- Kloppende hoofdpijn;
- Misselijkheid & braken;
- Snelle hartslag;
- Droge mond.
Zijn er wisselwerkingen met andere medicijnen?
Tranylcypromine kan wisselwerkingen hebben met bepaalde voedingsmiddelen en medicijnen.
Gebruik van tranycypromine en L-dopa kan leiden tot een sterke verhoging van de bloeddruk. In sommige gevallen kan dit leiden tot maligne hypertensie.
Gelijktijdig gebruik van tranylcypromine met andere middelen die het gehalte aan serotonine verhogen kan leiden tot het zogenaamde ‘serotonerge syndroom’. Voorbeelden van dergelijke middelen zijn antidepressiva van de klasse van de SSRI’s. Om die reden moet, bij overschakeling van of naar andere antidepressiva, altijd een periode zonder antidepressiva worden ingelast.
Voor aanvullende informatie over wisselwerkingen verwijzen we naar de bijsluiter van dit middel.
Wanneer NIET gebruiken?
Er zijn een aantal omstandigheden waaron gebruik van tranylcypromine wordt ontraden. Het gaat om de volgende aandoeningen en omstandigheden:
- porfyrie
- hart- en vaatziekten
- feochromocytoom
- carcinoïd-tumoren
- ernstige hypertensie
- slecht werkende nieren (nierfalen)
- slecht werkende lever (leverfalen)
- manische fase van een bipolaire stoornis
- tijdens zwangerschap
- tijdens periode van borstvoeding
- inname van voedingsmiddelen die rijk zijn aan tyramine
Gebruik tijdens zwangerschap
Er is weinig bekend over nadelige effecten van gebruik van tranylcypromine door de moeder op het ongeboren kind. Daarom wordt gebruik van het middel tijdens de zwangerschap ontraden.
Gebruik bij het gevan van borstvoeding
Tranylcypromine kan de vorming van moedermelk verminderen door verlaging van het prolactine gehalte. Daarnaast wordt het middel zelf uitgescheiden in de moedermelk. Bij gebruik door een zogende moeder krijgt het kind zo ook kleine hoeveelheden van het middel binnen. Dat kan schadelijk zijn voor het kind.
Tyramine-rijke voeding
Het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan tyramine kan bij gebruikers van tranylcypromine leiden tot sterke stijging van de bloeddruk. Tyramine is een stofje dat een sterke verhoging van de bloeddruk kan geven. Normaal gesproken wordt tyramine afgebroken door mono-amine oxidase (MAO). Maar bij gebruik van MAO-remmers zal dus minder tyramine worden afgebroken. In ernstige gevallen kan dat leiden tot maligne hypertensie.
Voedingsmiddelen die veel tyramine bevatten zijn bijvoorbeeld oude kaas, sommige rode wijnen en gistextract. Bedorven voedsel bevat ook vaak veel tyramine.
Engelse vertaling
Verder lezen / Referenties
Voor aanvullende informatie over tranylcypromine verwijzen wij naar de bijsluiter.