Bijgewerkt op 27 augustus 2023
Wat zijn anthelmintica?
Anthelminthica zijn geneesmiddelen tegen worminfecties. Ze worden ook wel antiwormmiddelen genoemd.
Welke anthelmintica zijn er?
Wereldwijd zijn veel verschillende antiwormmiddelen beschikbaar. In de lijst hieronder een opsomming van geneesmiddelen die worden beschouwd als antihelmintica. Niet alle middelen zijn in Nederland op de markt.
- albendazol (merknaam: Eskazole)
- ivermectine (merknaam: Stromectol)
- mebendazol (merknaam: Wormkuur)
- niclosamide (merknaam: Yomesan)
- praziquantel (merknaam: Biltricide)
- tiabendazol
Hoe werken ze?
De verschillende soorten anthelmintica hebben verschillende werkingsmechanismen. Sommige middelen verstoren de opname van voedingsmiddelen door de wormen in de darm. Andere middelen grijpen in op de celmembraan van cellen van de worm met als gevolg dat een overmaat aan chloor of calcium de cel in kan stromen. Dit leidt tot de dood van de worm. Weer andere middelen belemmeren de energievoorziening in de mitochondriën van de worm, waardoor de worm verlamt en met de ontlasting het lichaam verlaat. Kijk voor meer informatie hierover op de webpagina’s van de afzonderlijke middelen.
Bij welke worminfecties worden ze gebruikt?
In de tabel hieronder een overzicht van toepassingen van de verschillende antihelminthica (antiwormmiddelen). Kijk voor meer informatie op de webpagina’s over de verschillende middelen.
| Antiwormmiddel | Indicaties |
| albendazol | ascariasis, oxyuriasis, ancylostomiasis, strongyloïdiasis, trichuriasis |
| ivermectine | strongyloïdiasis, onchocerciasis (rivierblindheid) |
| mebendazol | ancylostomiasis, ascariasis, enterobiasis, trichuriasis |
| niclosamide | verschillende soorten lintwormen |
| praziquantel | verschillende soorten platwormen (schistosomiasis, paragonimiasis, clonorchiasis etc.) |
| tiabendazol | strongyloïdiasis |
Welke bijwerkingen kunnen ze geven?
Net als andere geneesmiddelen kunnen ook antiwormmiddelen bijwerkingen geven. Bijwerkingen die regelmatig voorkomen zijn huiduitslag, overgevoeligheidsreacties, hoofdpijn, duizeligheid, pijn midden in de bovenbuik, droge mond, geelzucht en haaruitval. Ook kunnen afwijkingen in het bloed ontstaan, waaronder verhoging van de leverenzymen. Kijk voor meer informatie over bijwerkingen op de webpagina’s van de afzonderlijke anthelminthica.
Synoniemen
anthelminthica, antihelmintica, antiwormmiddelen, vermicide middelen, vermicide geneesmiddelen