Bijgewerkt op 13 juni 2022
Wat zijn fosfodiësterase-5-remmers?
Fosfodiësterase-5-remmers zijn geneesmiddelen die worden gebruikt bij de behandeling van erectiestoornissen. Sommige van deze middelen worden ook gebruikt bij de behandeling van andere aandoeningen, zoals prostaatvergroting en pulmonale hypertensie. Andere namen voor deze middelen zijn phosphodiesterase-5-remmers, PDE5-remmers of PD5-remmers.
Dit artikel gaat over de verschillende middelen die beschikbaar zijn, hun werkingsmechanisme, de verschillende toepassingen (indicaties) en de bijwerkingen die ze kunnen veroorzaken.
Welke zijn er?
De volgende middelen behoren tot de groep van de fosfodiësterase-5-remmers:
- avanafil (merknaam: Spedra)
- lodenafil
- mirodenafil
- sildenafil (merknaam: Viagra)
- tadalafil (merknaam: Cialis)
- udenafil
- vardenafil (merknaam: Levitra)
De afbeelding hieronder geeft een overzicht van fosfodiësterase-5-remmers die in Nederland op de markt zijn.
Hoe werken ze?
In ons lichaam speelt het stofje stikstofmonoxide (NO) een belangrijke rol bij het verwijden van bloedvaten. NO wordt aangemaakt en uitgescheiden door de endotheelcellen van bloedvaten.
Verwijding van bloedvaten wordt vasodilatatie genoemd. Vasodilatatie is van belang om (1) de bloeddruk te regelen, en (2) de doorbloeding van organen te bevorderen. Immers, des te wijder de bloedvaten, des te meer bloed er doorheen kan stromen.
NO is werkzaam op de bloedvaten doordat het een stofje activeert dat guanylaatcyclase wordt genoemd. Guanylaatcyclase is een enzym dat de omzetting van GTP naar cGMP bevordert. cGMP zorgt ervoor dat de spiercellen in de wanden van bloedvaten verslappen. De bloedvaten worden hierdoor wijder. De werkingsduur van cGMP is echter beperkt doordat het stofje wordt afgebroken in het lichaam. Dit gebeurt onder invloed van het enzym fosfodiësterase-5.
Zoals de naam al zegt remmen fosfodiësterase-5-remmers de werking van het enzym fosfodiësterase-5. Dit enzym speelt een belangrijke rol bij de afbraak van cGMP. Door dit enzym te remmen wordt dus minder cGMP afgebroken.
In de penis leidt dit tot verwijding van de bloedvaten in het corpus cavernosum. Hierdoor kan, onder invloed van seksuele stimulatie, makkelijke bloed naar de penis stromen. Dit veroorzaakt een erectie (stijve penis). Doordat fosfodiësterase-5-remmers enige tijd in het lichaam werkzaam zijn zal de erectie ook enige tijd aanhouden.
Bij welke aandoeningen worden ze gebruikt?
De meeste fosfodiësterase-5-remmers worden gebruikt voor de behandeling van impotentie (erectiele disfunctie). Daarnaast worden sildenafil en tadalafil soms ook voorgeschreven aan mensen met pulmonale hypertensie. Ten slotte wordt tadalafil ook gebruikt bij de behandeling van plasklachten ten gevolge van goedaardige prostaatvergroting.
Welke bijwerkingen geven ze?
Net als alle geneesmiddelen kunnen ook deze middelen bijwerkingen geven. De meest voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn, duizeligheid, blozen, neusverstopping en een opgeblazen gevoel. Kijk voor meer informatie op de webpagina’s van de afzonderlijke middelen.
Synoniemen
phosphodiesterase-5-remmers, PDE5-remmers PD5-remmers
Engelse vertaling
phosphodiesterase type 5 inhibitors, PDE5 inhibitors