Bijgewerkt op 29 december 2022 door Simpto.nl
Wat is epoëtine-beta (NeoRecormon)?
Epoëtine-beta is een geneesmiddel tegen bepaalde vormen van bloedarmoede. Het is een synthetische versie van het hormoon erytropoëtine.
Epoëtine-beta wordt in Nederland op de markt gebracht door het bedrijf Roche, onder de merknaam NeoRecormon.
Hoe werkt het?
Epoëtine-beta werkt hetzelfde als het hormoon erytropoëtine. Het bevordert de aanmaak van rode bloedcellen door het beenmerg. Dit gebeurt doordat epoëtine-beta in het beenmerg aan voorlopercellen van rode bloedcellen bindt. Binding gaat via zogenaamde erytropoëtine-receptoren die in de celmembraan van de voorlopercellen zitten. Na binding aan deze receptoren komen verschillende processen in de cel op gang. Deze processen zorgen ervoor dat de voorlopercel langer overleeft en sneller uitrijpt tot rode bloedcel.
Bij welke aandoeningen?
Epoëtine-beta wordt gebruikt bij de behandeling van bloedarmoede door slecht werkende nieren (nierfalen). De nieren maken erytropoëtine aan. Als de nieren ziek zijn maken ze minder erytropoëtine aan. Hierdoor zal het aantal rode bloedcellen in het bloed geleidelijk afnemen. Uiteindelijk ontstaat bloedarmoede (anemie).
Daarnaast wordt epoëtine-beta ook gebruikt bij de behandeling van bloedarmoede die wordt veroorzaakt door antikankermiddelen (chemotherapie).
Ten derde wordt epoëtine-beta gebruikt bij de behandeling van bloedarmoede bij te vroeg geboren baby‘s. Het gaat dan om baby’s die geboren zijn na een zwangerschapsduur van minder dan 34 weken, en die een geboortegewicht hebben tussen 750-1.500 gram.
Tenslotte wordt epoëtine-beta ook gebruikt voor bloedafnames. Het idee hiervan is om de hoeveelheid bloed toe te laten nemen voordat bloed wordt afgenomen. Het afgenomen bloed wordt dan achter de hand gehouden bij grote operaties waarbij veel bloedverlies kan optreden. In dat geval kan iemand via een bloedtransfusie zijn eigen bloed toegediend krijgen. Dat is altijd beter dan het bloed van een ander te moeten krijgen.
Toediening en dosering
Epoëtine-beta wordt geleverd in wegwerpspuiten. Hiermee wordt het middel onder de huid toegediend. Dit wordt subcutane injectie genoemd.
Welke bijwerkingen zijn er?
Epoëtine-beta kan bijwerkingen en complicaties veroorzaken. De volgende lijst geeft bijwerkingen en complicaties in afnemende frequentie.
- hoofdpijn
- hoge bloeddruk (hypertensie)
- verlaagd ijzer gehalte in het bloed
- trombosebeen
- bloedpropje in de longen (longembolie)
- verward
- jeuk
- hypertensieve crisis (maligne hypertensie)
- hartaanval
- beroerte
- sensomotorische stoornissen
- galbulten (netelroos, urticaria)
- gegeneraliseerd tonisch-klonisch insult
- shunt trombose
- herseninfarct
- trombocytose
- hyperkaliëmie
- reacties op de injectieplaats
- sensomotorische stoornissen
- koorts
- koude rillingen
- pijnlijke gewrichten
- zich niet lekker voelen
- huiduitslag
- complicaties van de arterioveneuze fistulae (bv. stenose, aneurysma‘s)
- anafylactoïde reacties
- erytrocytaire aplasie door de vorming van neutraliserende antilichamen
- trombose in de arm
Wanneer niet gebruiken?
Epoëtine-beta mag niet gebruikt worden door mensen met een onbehandelde hoge bloeddruk (hypertensie).
Mensen die epoëtine-beta gebruiken voor bloedafname voor een grote operatie mogen kortgeleden geen hartaanval (myocardinfarct), beroerte (CVA) of onstabiele angina pectoris hebben gehad.
Het middel mag ook niet gebruikt worden door mensen die in het verleden een trombose, longembolie en/of hersenembolie hebben gehad.
Gebruik tijdens zwangerschap
Er is weinig bekend over de schadelijkheid van epoëtine-beta op het ongeboren kind. Bij dierproeven zijn geen schadelijke effecten gevonden. Omdat niet precies bekend is of het middel schadelijk kan zijn zullen artsen terughoudend zijn met het voorschrijven van epoëtine-beta aan zwangere vrouwen. Zij zullen het middel alleen voorschrijven als er echt niks beters is.
Gebruik van het middel met als doel de hoeveelheid bloed te vergroten voor bloedafname vóór operaties wordt afgeraden.
Gebruik tijdens het geven van borstvoeding
Het is niet bekend of epoëtine-beta wordt uitgescheiden in de moedermelk. Daarom zal de behandelend arts de voordelen van het gebruik moeten afwegen tegen de eventuele nadelen.
Gebruik van het middel met als doel de hoeveelheid bloed te vergroten voor bloedafname vóór operaties wordt afgeraden.
Epoëtine-beta en doping
Uit onderzoek is gebleken dat duursporters baat hebben bij het gebruik van epoëtine. In de sportwereld wordt voor epoëtine meestal de afkorting EPO gebruikt.
Doordat het middel het aantal rode bloedcellen verhoogt kan het bloed meer zuurstof opnemen en naar de spieren transporteren. De spieren zullen hierdoor minder snel verzuren. Om deze reden staat epoëtine-beta op de dopinglijst van het WADA (World Anti Doping Agency).
Er zijn inmiddels vele sporters betrapt op het gebruik van epoëtine bevattende producten. In de meeste gevallen gaat het om lange afstandlopers, wielrenners en langlaufers.
Verder lezen / referenties
Voor aanvullende informatie verwijzen wij naar de EPAR van dit product. EPAR staat voor European Public Assessment Report. Het is een officieel document van de Europese gezondheidsautoriteiten.