Cytostatica

Bijgewerkt op 25 juli 2022 door Simpto.nl

Wat zijn cytostatica?

Cytostatica zijn geneesmiddelen die de deling van cellen tegengaan. Ze worden vooral toegepast bij aandoeningen waarbij cellen snel delen, zoals bij kanker. Daarom worden ze ook wel antikankermiddelen of antikankermedicijnen genoemd. Een andere naam voor deze middelen is chemotherapeutica.

Welke cytostatica zijn er?

Cytostatica worden onderverdeeld in verschillende groepen, namelijk:

• Alkylerende middelen, zoals:
  • bendamustine (merknaam: Levact)
  • busulfan (merknaam: Busilvex)
  • carmustine
  • chloorambucil (merknaam: Leukeran)
  • chloormethine (merknaam: Ledaga)
  • cyclofosfamide (merknaam: Endoxan)
  • dacarbazine
  • ifosfamide (merknaam: Holoxan)
  • melfalan (merknaam: Alkeran)
  • procarbazine (merknaam: Natulan)
  • temozolomide (merknaam: Temodal)
  • thiotepa (merknaam: Tepadina)
  • treosulfan (merknaam: Trecondi)
• Anthracyclines, zoals:
  • daunorubicine (merknaam: Cerubidine)
  • doxorubicine (merknaam: Adriamycine)
  • epirubicine
  • idarubicine (merknaam: Zavedos)
  • mitoxantron
  • pixantron (merknaam: Pixuvri)
• Nucleotide analogen, zoals:
  • azacitidine (merknamen: Onureg, Vidaza)
  • capecitabine (merknaam: Xeloda)
  • cytarabine
  • decitabine (merknaam: Dacogen)
  • fluorouracil (5-fluoro-uracil)
  • gemcitabine
  • hydroxycarbamide (merknamen: Hydrea, Hydroxyurea)
  • mercaptopurine (merknamen: Puri-Nethol, Xaluprine)
  • methotrexaat (merknamen: Ebetrex, Emthexate, Injexate, Metoject)
• Platina derivaten, zoals:
  • carboplatine
  • cisplatine
  • oxaliplatine (merknaam: Oxalisin)
• Proteïnekinase remmers, zoals:
  • bortezomib (merknaam: Velcade)
  • erlotinib (merknaam: Tarceva)
  • gefitinib (merknaam: Iressa)
  • imatinib (merknaam: Glivec)
  • vemurafenib (merknaam: Zelboraf)
  • vismodegib (merknaam: Erivedge)
• Taxanen, zoals:
  • cabazitaxel (merknaam: Jevtana)
  • docetaxel (merknaam: Taxotere)
  • paclitaxel (merknaam: Abraxane)
• Topoisomerase-remmers, zoals:
  • etoposide
  • irinotecan
  • topotecan (merknaam: Hycantim)
• Vinca-alkaloïden, zoals:
  • vinblastine
  • vincristine
  • vinorelbine (merknaam: Navelbine)
• Overige, namelijk:
  • actinomycine
  • alpelisib (merknaam: Piqray)
  • bleomycine (merknaam: Bleomedac)
  • mitotaan (merknaam: Lysodren)

Welke bijwerkingen kunnen ze geven?

Antikankergeneesmiddelen kunnen vervelende bijwerkingen geven. Dat heeft ermee te maken dat ze cellen in het lichaam kapot maken. Dat geldt vooral voor snel delende cellen, zoals kankercellen, maar ook voor gezonde cellen die snel delen, zoals bloedcellen. Daarom ontstaan vaak afwijkingen in het bloed, zoals een afname van het aantal rode bloedcellen (anemie), afname van het aantal witte bloedcellen (leukopenie) en afname van het aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Kijk voor meer informatie op de webpagina’s van de verschillende antikankermiddelen.

Engelse vertaling

chemotherapeutic agents, cytotoxic drugs, anti-cancer drugs

Synoniemen

antikankermiddelen, antikankermedicijnen, chemotherapeutica, antineoplastische geneesmiddelen, antineoplastica, cytoreductieve therapie