Bijgewerkt op 22 september 2023
Wat is bicalutamide (Casodex)?
Bicalutamide is een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling van prostaatkanker. Het wordt op de markt gebracht onder de merknamen Casodex en Biluron. Er zijn ook generieke (merkloze) versies van het middel beschikbaar. Casodex wordt op de markt gebracht door AstraZeneca. Biluron door Genthon. Beide producten wordt geleverd als omhulde tabletten. Elke tablet bevat 50 mg bicalutamide. Er zijn ook tabletten die 150 mg van de werkzame stof bevatten, maar alleen als merkloos product.
Hoe werkt het?
Bicalutamide gaat de werking van het mannelijk geslachtshormoon testosteron tegen. Geneesmiddelen die de werking van testosteron tegengaan worden ‘anti-androgenen‘ genoemd. Dit middel is dus ook een anti-androgeen.
Blokkeren van androgeen-receptoren
Testosteron werkt op bepaalde cellen in het lichaam. Dat doet testosteron doordat het aan bepaalde structuurtjes bindt die op die cellen zitten. Dergelijke structuurtjes worden androgeen-receptoren genoemd.
Bicalutamide gaat de werking van testosteron tegen doordat het voorkomt dat testosteron aan deze androgeen-receptoren bindt. Het blokkeert als het ware de androgeen-receptoren door er zelf aan vast te gaan zitten. Zo voorkomt het dat testosteron aan de androgeen-receptoren bindt en z’n werking op de cel kan uitoefenen.
Toepassingen
Bicalutamide wordt gebruikt bij de behandeling van prostaatkanker (prostaatcarcinoom). Dat is waar het middel in Nederland officieel voor is geregistreerd.
Naast prostaatkanker zijn er nog een aantal andere aandoeningen/omstandigheden waarbij bicalutamide soms wordt ingezet. Het gaat om de volgende aandoeningen:
- Acne
- Overmatige haargroei (hirsutisme)
- Haaruitval van het mannelijke patroon (alopecia androgenetica) bij vrouwen
- Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)
- Aangeboren bijnierhyperplasie bij vrouwen
- Feminiserende hormoonbehandeling bij man-vrouw transgenders
- Vroegtijdige puberteit (pubertas praecox) bij jongens
- Aanhoudende erectie (priapisme)
Dosering
De gebruikelijke dosering bij de behandeling van prostaatkanker is eenmaal per dag 150 mg. Bij de behandeling van uitgezaaide prostaatkanker is een dosering van 50 mg per dag gebruikelijk. Het middel wordt dan meestal gecombineerd met andere geneesmiddelen.
De behandelend arts kan besluiten om van de gebruikelijke dosering af te wijken, bijvoorbeeld als de lever niet goed werkt. Volg daarom altijd de aanwijzingen van de arts.
Bijwerkingen
Net als andere medicijnen kan bicalutamide ook bijwerkingen geven. De volgende bijwerkingen kunnen voorkomen:
- misselijkheid
- darmverstopping (obstipatie)
- buikpijn
- opvliegers
- duizeligheid
- zich zwak voelen
- borsten zijn gevoelig bij aanraking
- verminderde eetlust
- borstvorming bij mannen (gynaecomastie)
- pijn op de borst
- toename van gewicht
- bloed in de urine (hematurie)
- overmatige haargroei
- verlaagd hemoglobine gehalte in het bloed (anemie)
- geelzucht (gele verkleuring van het oogwit, gelige huid)
- verminderd libido (geen zin in seks)
- moeite met het krijgen van een erectie
Bicalutamide kan ernstige complicaties veroorzaken, zoals:
- slecht werkend hart (hartfalen)
- hartaanval (myocardinfarct)
- slecht werkende lever
Verder lezen / Referenties
Voor aanvullende informatie verwijzen wij naar de bijsluiter van bicalutamide.
Engelse vertaling
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 20 december 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 25 maart 2020