Bijgewerkt op 13 december 2021
Wat is de betekenis van vocht rond het hart?
Vocht rond het hart betekent meestal dat er iets aan de hand is met het hartzakje. Het hartzakje (pericard) ligt rond het hart. Het hartzakje produceert vocht. Het vocht zorgt ervoor dat het hart soepel kan bewegen binnen het hartzakje. Bij prikkeling van het hartzakje, bijvoorbeeld bij een ontsteking van het hartzakje (pericarditis), zal meer vocht worden aangemaakt. Zo ontstaat ophoping van vocht in het hartzakje. Dit kan tot bepaalde klachten leiden. De diagnose wordt gesteld met beeldvormend onderzoek van de borstkas, bijvoorbeeld echografie.
De medische naam voor vocht rond het hart is pericardeffusie.
Welke oorzaken zijn er?
Vocht rond het hart wordt meestal veroorzaakt door ontsteking van het hartzakje. Er zijn echter nog vele andere oorzaken voor het ontstaan van vochtophoping rond het hart. Zo kan vochtophoping ontstaan na een hartaanval , verwonding aan het hart en een operatie aan het hart . Ook zijn er geneesmiddelen die vochtophoping in het hartzakje als bijwerking kunnen hebben. Ten slotte zijn er zeldzame aangeboren aandoeningen waarbij vocht rondom het hart voorkomt.
Welke symptomen geeft het?
Vochtophoping rond het hart kan leiden tot een verhoogde druk in het hartzakje. Als de druk te hoog wordt kan het hart niet goed bewegen. Dit kan leiden tot een verminderde functie van het hart. Dit kan leiden tot kortademigheid. Bij een sterke toename van de hoeveelheid vocht in het hartzakje kan een zogenaamde ‘harttamponade‘ ontstaan. Dat kan leiden tot oedeem in de benen en ascites.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld met behulp van beeldvormend onderzoek. Bij echografie van het hart is ophoping van vocht in het hartzakje meestal goed zichtbaar.
Wat is de behandeling?
Een geringe hoeveelheid vocht rond het hart hoeft niet te worden behandeld. Als de hoeveelheid vocht groter is kan worden behandeld met medicijnen of met een ontlastende punctie. Deze laatste behandeling wordt pericardpunctie genoemd. Bij steeds terugkerende vochthophogingen kan een opening in het hartzakje worden gemaakt. Dit wordt ‘pericardiotomie’ genoemd. Deze ingreep kan worden gedaan via de huid onder het borstbeen. Dan wordt gesproken van een ‘transcutane pericardiotomie’. Hierbij kan een slangetje achtergelaten worden in het hartzakje zodat vloeistof kan aflopen.
Synoniemen
Andere namen voor vocht rond het hart zijn vochtophoping rondom het hart, vocht in hartzakje, vocht in het hartzakje, vochtophoping in het hartzakje, pericardeffusie, pericardiale effusie en pericard effusie.