Bijgewerkt op 1 december 2016
Wat is de Schijf van Vijf?
De schijf van vijf wordt in Nederland gebruikt als hulpmiddel om mensen te informeren over een gezond voedingspatroon en gevarieerd eten. De schijf van vijf bestaat uit vijf verschillende vakken. Elk vak bestaat uit een groep voedingsmiddelen waaruit dagelijks gegeten dient te worden. Wanneer je van elke productgroep elke dag genoeg en gevarieerd eet, krijgt je een lichaam alle nodige voedingsstoffen binnen. De Schijf van Vijf is gebaseerd op de laatste wetenschappelijke onderzoeken omtrent gezondheid.
De vijf vakken
De Schijf van Vijf is opgesplitst in vijf verschillende productgroepen. Hoe groter het vak, hoe meer je ervan mag eten. Het eerste vak is het grootst, het laatste vak is het kleinst. De volgende groepen worden bij in de Schijf van Vijf onderscheiden:
1. Fruit en groenten
Onder deze productgroep vallen alle soorten groenten en fruit. Van ingevroren groenten tot fruit in smoothie. Ook ingeblikte producten en natuurlijk verse groenten en vers fruit vallen onder deze productgroep. Deze productgroep is belangrijk omdat het voorziet in een belangrijk deel van de essentiële voedingsstoffen voor het lichaam. Uit deze producten haalt het lichaam vitamine C, vitamine A, vezels, foliumzuur en kalium. Let wel op dat de producten geen toegevoegde suikers bevatten. Aan veel vruchtensappen of smoothies wordt veel suiker toegevoegd.
2. Graanproducten, brood en aardappelen
Deze producten voorzien het lichaam van veel voedingsstoffen. De belangrijkste voedingsstoffen uit deze productgroep zijn koolhydraten, vezels, eiwitten, verschillende vitamine uit de B-groep, ijzer en calcium. Bij deze productgroep is het belangrijk om de producten te variëren. Ook is het beter om de producten te consumeren in volkoren varianten.
3. Zuivel, eieren, vis, vlees en peulvruchten
Deze producten voorzien het lichaam voornamelijk van de nodige eiwitten. Eiwitten zijn belangrijk voor de opbouw en het gezond houden van spieren. Naast veel eiwitten, bevatten zuivelproducten ook veel calcium. Calcium geeft stevigheid aan onze botten. Het eten van vis is belangrijk voor het binnenkrijgen van essentiële vetzuren. De verschillende producten leveren andere voedingsstoffen. Om deze reden is het belangrijk om met deze producten te variëren. Kies bij voorkeur de ‘magere’ versie. Volle producten bevatten veel vet en voornamelijk verzadigd vet.
4. Drinken
Onder deze productgroep vallen alle drankjes. Het lichaam heeft vocht nodig. Vocht gaat verloren door te zweten en te plassen. Om het vochtniveau in balans te houden, moet de hoeveelheid vocht in het lichaam steeds aangevuld worden. Het is beter om te kiezen voor drankjes die geen of weinig suiker bevatten. Thee, koffie, water, melk en andere dranken die weinig suiker bevatten worden aangeraden.
5. Olie en vet (bereiding- en smeervet)
Olie en vet is veel belangrijker dan mensen vaak denken. Teveel vet is natuurlijk slecht, maar in kleine hoeveelheden is vet essentieel voor het lichaam. Het vak olie en vet is binnen de schijf van vijf de kleinste productgroep. Olie en vet bevatten de vet oplosbare vitamines. Dit zijn de vitamines A, D, E en K. Ook leveren deze producten essentiële vetzuren die het lichaam nodig heeft. Deze vetten zorgen voor verlaging van het cholesterol en verkleinen het risico op hart- en vaatziekten. Maak vooral gebruik van vloeibaar vet. Vloeibare vetten bevatten namelijk het minst verzadigd vet.
De vernieuwde Schijf van Vijf
Afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de Schijf van Vijf. Omdat de levensstijl van mensen verandert, zou de Schijf van Vijf niet met de tijd mee gaan. De Schijf is gebaseerd op de ‘normale’ Nederlander. Hier wordt vanuit gegaan dat je twee keer per dag brood eet. Door uit te gaan van de gemiddelde consument is het niet moeilijk om je aan de richtlijnen van de Schijf van Vijf te houden. Tegenwoordig is de Schijf van Vijf gemoderniseerd. Binnen het advies van de Schijf van Vijf wordt rekening gehouden met verschillende voedingspatronen. Voorbeelden van andere voedingspatronen zijn vegetarisch eten, het volgen van een dieet of andere voedingsgewoonten bij mensen uit andere culturen. Het voedingsadvies verschilt per persoon door verschillen in leeftijd, geslacht, gewicht, cultuur en voedingspatroon. Hierbij kan via internet een persoonlijk advies worden gegeven op grond van de Schijf van Vijf. Ga hiervoor naar www.voedingscentrum.nl.
Waarom eten volgens de Schijf van Vijf?
Wanneer je je voedingsmiddelen uitkiest volgens de Schijf van Vijf voorzie je in alle voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Door de Schijf van Vijf te gebruiken als hulpmiddel voor gezonde voeding wordt je lichaam voorzien van voldoende vetten, koolhydraten, eiwitten, vezels, vitamines en mineralen. Bovendien krijg je volgens de normen van de Schijf van Vijf niet teveel en niet te weinig van deze voedingsstoffen binnen. Hierdoor blijft je lichaam gezond en zal je gewicht niet toenemen. De Schijf van Vijf is opgesteld om de risico’s op belangrijke ziektes te verkleinen. Zo wordt de kans op diabetes, kanker en hart- en vaatziekten verkleind.
Beperkingen van de Schijf van Vijf
De Schijf van Vijf is gebaseerd op de gemiddelde Nederlander. Hierdoor is de algemene Schijf van Vijf niet specifiek voor een persoon. Daarnaast worden in de Schijf van Vijf geen tussendoortjes genoemd. Wanneer het grootste deel van je voedingspatroon wordt gebaseerd op de Schijf van Vijf is er ook ruimte voor af en toe een snack. Zorg ervoor dat deze snacks niet teveel vetten en suikers bevatten. Je kan naast je algemene voedingspatroon drie keer per dag nog wat kleins eten. Daarnaast mag je drie keer per week iets groters snacken zoals een stukje taart of iets anders lekkers. Natuurlijk is het beter als je snacks iets gezonds bevatten, zoals fruit.
Algemeen voedingsadvies
Bij de Schijf van Vijf worden enkele adviezen gegeven. Deze adviezen zijn niet specifiek voor een bepaalde groep. De adviezen gelden voor iedereen.
- Eet ten minste 250 gram groente (per dag)
- Eet per dag 2 stuks fruit
- Eet elke dag 1 handje noten
- Eet 1 keer in de week (vette) vis
- Eet per week niet meer dan 500 gram vlees
- Drink elke dag 2 liter vocht (zonder suiker)
- Consumeer 2 tot 3 porties zuivel per dag
- Vervang vlees eens door peulvruchten (bonen)
- Vermijd vlees dat bewerkt is
- Kies voor volkoren producten
- Eet vooral kleine porties
- Vermijd veel suiker, zout en verzadigd vet
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 1 december 2016
Auteur: Lisa Bruijstens
Laatst bijgewerkt op: 1 december 2016