Bijgewerkt op 22 april 2022
Wat is d-dimeer?
D-dimeer is een afbraakproduct dat vrijkomt uit een bloedstolsel. Bepaling van het d-dimeer gehalte in het bloed wordt gedaan ter ondersteuning van de diagnostiek van trombose en embolie.
Dit artikel gaat over de bepaling van d-dimeer in het bloed als hulpmiddel bij het vaststellen van bepaalde aandoeningen.
Hoe ontstaat het?
Een bloedstolsel bestaat uit een netwerk van fibrine. D-dimeer ontstaat als dit fibrinenetwerk wordt afgebroken. De afbraak van het fibrinenetwerk wordt bevorderd door het eiwit plasmine. Bij de afbraak ontstaat d-dimeer.
Bepaling d-dimeer gehalte in bloed
Het gehalte d-dimeer in het bloed is een maat voor de activiteit van bloedstolling in het lichaam. Daarom wordt bepaling van het d-dimeer gehalte gebruikt als hulpmiddel bij het vaststellen van bepaalde afwijkingen van de bloedstolling. Dit geldt bijvoorbeeld voor trombose en longembolie. Verder wordt bepaling van het d-dimeer gehalte in het bloed gedaan om de duur van antistollingsbehandeling te bepalen.
Normaalwaarde
Het d-dimeer gehalte in het bloed is bij gezonde mensen lager dan 0,5 mg/l. Voor zwangeren gelden andere normaalwaarden. Naarmate de duur van de zwangerschap vordert neemt ook het d-dimeergehalte toe. Zie tabel hieronder (bron: Wikipedia). De normaalwaarden kunnen van laboratorium tot laboratorium verschillen.
Normaalwaarden d-dimeer gehalte bloed
| Eenheid | Niet-Zwanger | 1ste Trimester | 2de Trimester | 3de Trimester |
| mg/l | <0,5 | 0,05-0,95 | 0,32-1,29 | 0,13-1,7 |
| µg/l | <500 | 50-950 | 320-1290 | 130-1700 |
| nmol/l | <2,7 | 0,3-5,2 | 1,8-7,1 | 0,7-9,3 |
D-dimeer verhoogd
Bij aandoeningen waarbij zich stolsels vormen in de bloedvaten is het d-dimeer gehalte verhoogd. Dat is het geval bij trombose en longembolie. Ook bij patiënten met diffuse intravasale stolling zal het d-dimeer gehalte in het bloed verhoogd zijn. Er zijn echter nog andere omstandigheden waaronder het d-dimeer gehalte verhoogd is, zoals bijvoorbeeld na een operatie of verwonding. Ook kan het verhoogd zijn tijdens de zwangerschap.
Oorzaken verhoogd d-dimeer gehalte in bloed
In de tabel hieronder de meest voorkomende oorzaken van een verhoogd d-dimeer gehalte in bloed.
| Trombose |
| Longembolie |
| Diffuse Intravasale Stolling (DIS) |
| Operatie |
| Zwangerschap |
| Verwonding |