Plasmacellen

Bijgewerkt op 28 februari 2022

Wat zijn plasmacellen?

Plasmacellen zijn witte bloedcellen die grote hoeveelheden antistoffen (antilichamen) aanmaken. Ze ontstaan uit zogenaamde B-cellen of B-lymfocyten die in het beenmerg worden aangemaakt. Vanuit het beenmerg komen ze in het bloed terecht. Via het bloed komen ze ook elders in het lichaam terecht, zoals in de darm, de luchtwegen en de lymfeklieren. Daar spelen ze een belangrijke rol bij de afweer tegen indringers zoals bacteriën en virussen. In het bloed behoren ze tot de groep van witte bloedcellen. De wetenschappelijke naam voor plasmacel is ‘plasmocyt’.

Wat doet een plasmacel?

Plasmacellen maken antistoffen aan, ook wel antilichamen, immuunglobulinen of immunoglobulinen genoemd. Deze antistoffen worden door de plasmacellen uitgescheiden en komen in het bloed terecht. De antistoffen spelen een rol bij het herkennen en vernietigen van bacteriën en virussen. Ze spelen dus een rol bij de afweer tegen infecties. Daarin werken ze samen met zogenaamde T-cellen.

Elke plasmacel is gespecialiseerd in de aanmaak van één type antistof, ook wel monoklonale antistof of monoklonaal antilichaam genoemd. Van deze antistof kan de plasmacel duizenden moleculen per seconde aanmaken. Omdat we vele plasmacellen hebben worden in ons lichaam duizenden verschillende antistoffen aangemaakt. Deze diversiteit zorgt ervoor dat we bescherming hebben tegen verschillende ziekteverwekkers.

Hierboven een typische plasmacel tussen meerdere rode bloedcellen, zoals te zien in een bloeduitstrijkje door de microscoop.

Bij welke ziekten spelen plasmacellen een rol?

Plasmacellen spelen een rol bij de volgende ziektebeelden:

• plasmacelleukemie: vorm van bloedkanker waarbij plasmacellen zich ongeremd gaan vermenigvuldigen

• plasmocytoom: kwaadaardige tumor die bestaat uit plasmacellen

• primaire amyloïdose: neerslag van bepaald eiwit dat gemaakt wordt uit antistoffen die door de plasmacel worden aangemaakt

• ziekte van Kahler: kwaadaardige tumor in het beenmerg die bestaat uit plasmacellen

• ziekte van Waldenström (macroglobulinemie van Waldenström): vorm van bloedkanker van de voorloper van de plasmacel, de B-cel.