Bijgewerkt op 17 november 2019
Wat is een vervroegde overgang?
Bij de meeste vrouwen begint de overgang (menopauze) rond het 50ste levensjaar. Als de overgang vóór het 45ste jaar inzet wordt gesproken van een vervroegde overgang. Soms wordt 40 jaar als grens genomen. De medische term voor een vervroegde overgang is ‘premature menopauze’.
De vervroegde overgang werd voor het eerst beschreven in 1942 door de Amerikaanse endocrinoloog Fuller Albright. Hij noemde het ‘premature ovarian failure’ (prematuur ovarieel falen).
Welke symptomen?
Een vrouw die vervroegd in de overgang komt kan dezelfde klachten en verschijnselen krijgen die voorkomen tijdens de normale overgang (menopauze). De meeste van deze klachten worden veroorzaakt doordat de eierstokken minder oestrogenen aanmaken.
De volgende symptomen kunnen voorkomen:
- nachtzweten
- minder vaak menstrueren
- opvliegers
- slecht slapen
- onregelmatige menstruatie
- weinig bloedverlies bij de menstruatie
- wisselende stemming
- hartkloppingen
- veel zweten
- niet zwanger raken (verminderde vruchtbaarheid, onvruchtbaarheid)
- stoppen van de menstruatie
- droge vagina
- pijn bij geslachtsgemeenschap
- vaker menstrueren
Wat is de oorzaak?
Een vervroegde overgang wordt veroorzaakt doordat de eierstokken al op jonge leeftijd stoppen met eicellen te rijpen voor een eventuele bevruchting. Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn.
Meestal wordt geen oorzaak gevonden voor het vervroegd in de overgang komen. Soms is er wel een duidelijke oorzaak. Zo zullen vrouwen bij wie de baarmoeder is verwijderd vervroegd in de overgang komen. Dat komt doordat bij hen meestal tegelijkertijd ook de eierstokken zijn verwijderd.
Bij een aantal ziekten komt een vervroegde overgang vaker voor. Voorbeelden zijn:
- Autoimmuun ziektes, zoals type 1 diabetes, ziekte van Hashimoto en de ziekte van Addison
- Erfelijke ziekten waarbij afwijkingen aan het vrouwelijk geslachtschromosoom (X-chromosoom) voorkomen, zoals het syndroom van Turner, en erfelijk prematuur ovarieel falen type 1 t/m 7.
- Fragiele X-syndroom
- Galactosemie
- Hypofyseadenoom
- Bloom-syndroom
Vervroegde overgang als bijwerking
Ook kan vervroegde overgang voorkomen als bijwerking van een behandeling. Zo kan het ontstaan door bestraling (radiotherapie) op de buik. De straling kan de eierstokken beschadigen, waardoor al op jonge leeftijd geen eicellen meer tot rijping komen. Ook kan kan het voortijdig optreden van de overgang voorkomen als bijwerking van geneesmiddelen die de werking van het hormoon GnRH (gonadotrophin releasing hormone) nabootsen (GnRH-agonisten).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld met behulp van bloedonderzoek. Als de eierstokken ophouden met het maandelijks rijpen van een eicel zullen er ook geen follikels meer ontstaan. De follikels zorgen voor de aanmaak van oestrogenen. Doordat er geen follikels meer zijn zal het oestrogeen gehalte in het bloed afnemen. Als reactie daarop zal de hypofyse het hormoon FSH gaan aanmaken. Het FSH gehalte in het bloed zal dan verhoogd zijn. Ook het luteïniserend hormoon (LH) gehalte in het bloed is verhoogd.
Wat is de behandeling?
Wanneer vrouwen die vervroegd in de overgang zijn gekomen klachten hebben kan worden behandeld. Behandeling kan bestaan uit hormonen of plantaardige middelen die de werking van hormonen nabootsen.
Engelse vertaling
premature menopause, premature ovarian failure, premature ovarian insufficiency, POI
Synoniemen
Andere namen voor vervroegde overgang zijn vroege overgang, vroege menopauze, voortijdige overgang, premature menopauze, vroegtijdige overgang, premature overgang, premature menopause, voortijdige menopauze, vroegtijdige menopauze, voortijdige menopause, premature menopause, vroegtijdige menopause, vervroegd in de overgang, vervroegde menopauze, climacterium praecox, prematuur ovarieel falen, prematuur ovariumfalen, primaire ovariuminsufficientie, eierstokfalen
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 9 januari 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 9 januari 2017