UPJ-stenose

Bijgewerkt op 17 oktober 2022

Wat is een UPJ-stenose?

Een UPJ-stenose is een vernauwing tussen nierbekken en urineleider.

UPJ-stenose is eigenlijk een afkorting van ‘Uretero-Pelviene Stenose’, de medische naam voor vernauwing tussen nierbekken (pelvis) en urineleider (ureter). De Engels naam voor deze aandoening is ‘UPJ-stenosis’ of ‘ureteropelvic junction stenosis’.

Hoe vaak komt ‘t voor?

De diagnose UPJ-stenose wordt jaarlijks circa 350 keer gesteld in Nederland. Waarschijnlijk komt de aandoening vaker voor. Bij sommige mensen zal de aandoening echter niet tot klachten leiden of wordt een verkeerde diagnose gesteld.

Omdat het vaak om een aangeboren aandoening gaat zal de diagnose ‘UPJ-stenose’ vaak bij kinderen worden gesteld.

Wat is de oorzaak?

Een vernauwing tussen nierbekken en urineleider kan aangeboren zijn maar kan ook ontstaan door bijvoorbeeld een verwonding, operatie of een tumor.

Symptomen UPJ-stenose

De volgende klachten kunnen optreden:

• misselijk – 72%
• braken – 57%
• pijn in de zij – 36%
• bloed in de urine – 12%
• bult voelbaar in de buik – 12%
• pijn in de rug – 12%
• roze of rode urine – 12%
• vaak urineweginfecties – 12%
• terugkerend braken / braken in aanvallen – 3%

Op de afbeelding hierboven is duidelijk een vernauwing te zien waar het nierbekken overgaat in de urineleider. Door de vernauwing kan de urine moeilijk vanuit het nierbekken worden afgevoerd naar de urineleider. Daardoor ontstaat ophoping van urine in het nierbekken. Dit wordt nierstuwing of hydronefrose genoemd.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Meestal wordt in eerste instantie de nierstuwing ontdekt. Als vervolgens gezocht wordt naar de oorzaak van de nierstuwing wordt met beeldvormend onderzoek de vernauwing tussen nierbekken en urineleider gevonden.

Een UPJ-stenose kan het best worden gezien op een zogenaamd intraveneus pyelogram (IVP). Dat is een röntgenonderzoek waarbij contrastvloeistof in het bloed wordt ingespoten. Deze contrastvloeistof wordt via de urine uitgescheiden. Door op verschillende momenten een röntgenfoto te nemen kunnen de urinewegen goed in beeld worden gebracht. Op een gegeven moment wordt dan de vernauwing tussen nierbekken en urineleider zichtbaar. Daarmee is de diagnose bevestigd.

Het nadeel van een IVP is het gebruik van contrastvloeistof en de stralenbelasting door het röntgenonderzoek. Daarom worden met name bij kinderen vaak nieuwere technieken gebruikt om de vernauwing in beeld te brengen. Zo is het tegenwoordig mogelijk om met een MRI-scan de vernauwing goed in beeld te brengen.

Welke complicaties kunnen optreden?

Een UPJ-stenose leidt vaak tot nierstuwing. Langdurig bestaan van nierstuwing leidt tot een verminderde nierfunctie (nierfalen). Ook zal in een gestuwde nier eerder een infectie ontstaan. Er wordt dan gesproken van een nierbekkenontsteking (pyelonefritis).

Behandeling UPJ-stenose

Een UPJ-stenose die tot nierstuwing en een afname van de functie van de nier leidt wordt meestal geopereerd. Bij deze operatie wordt de vernauwing opgeheven. Deze operatie wordt pyeloplastiek genoemd en wordt uitgevoerd door een uroloog. Tegenwoordig probeert men een dergelijke operatie zoveel mogelijk als ‘kijkoperatie’ te doen. In dat geval wordt gesproken van een laparoscopische pyeloplastiek.

Om te voorkomen dat een UPJ-stenose leidt tot een nierbekkenontsteking worden soms antibiotica voorgeschreven.

Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere (verzorgers van) personen met een UPJ-stenose. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.