Bijgewerkt op 10 februari 2022
Wat is trigeminusneuralgie?
Trigeminusneuralgie is een aandoening van een zenuw die het gevoel in het gezicht verzorgt. Deze zenuw heet nervus trigeminus en staat ook wel bekend als de vijfde hersenzenuw. Aantasting van deze zenuw leidt tot pijn in het gezicht en rond het oog. Andere namen die worden gebruikt voor trigeminusneuralgie zijn ’typische aangezichtspijn‘ en ’tic douloureux’.
Wij krijgt het?
Trigminusneuralgie kan in principe bij iedereen voorkomen. Het wordt echter vooral gezien bij mensen boven de 50 jaar en vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Wat is de oorzaak van trigeminusneuralgie?
Trigeminusneuralgie wordt veroorzaakt door irritatie of beknelling van de nervus trigeminus. Vaak wordt geen oorzaak gevonden voor deze irritatie. In andere gevallen is er wel een onderliggende oorzaak te vinden. Dat kan zijn een hersentumor of een onderliggende ziekte zoals multiple sclerose.
Er wordt gesproken van primaire trigeminusneuralgie als er geen onderliggende oorzaak wordt gevonden. Andere namen die worden gebruikt zijn ‘klassieke trigeminusneuralgie’ of ‘idiopathische trigeminusneuralgie’. Er wordt gesproken van secundaire trigeminusneuralgie als er wel een onderliggende oorzaak wordt gevonden. Een andere term hiervoor is ‘symptomatische trigeminusneuralgie’.
Hoe vaak komt het voor?
De diagnose trigeminus neuralgie wordt jaarlijks in Nederland zo’n 2.000 keer gesteld.
Welke klachten geeft het?
Het meest kenmerkende symptoom is pijn in het gezicht. Vaak gaat het om pijnscheuten die in aanvallen voorkomen. De aanvallen duren enkele seconden tot maximaal enkele minuten en kunnen uitgelokt worden door bijvoorbeeld aanraking van het gezicht, koude wind in het gezicht maar ook door tanden poetsen of zelfs praten.
Andere klachten die kunnen voorkomen zijn:
- Pijn rond het oog
- Pijn in de bovenkaak
- Pijn in de onderkaak
De nervus trigeminus heeft drie takken die elk een deel van de gezichtshuid verzorgen. Dit is duidelijk zichtbaar in de afbeelding hierboven. Afhankelijk van welke tak is aangedaan zullen de pijnscheuten in het betreffende deel van het gezicht zitten.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Vaak kan de arts de diagnose al stellen op grond van de klachten. Wel zal altijd aanvullend onderzoek worden gedaan naar een onderliggende oorzaak van de trigeminusneuralgie. Daarvoor zal in ieder geval een CT-scan of MRI-scan van het hoofd worden gemaakt.
Wat is de behandeling van trigeminusneuralgie?
Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden. Meestal zal in eerste instantie geprobeerd worden de klachten te verhelpen met geneesmiddelen. De twee meest voorgeschreven geneesmiddelen zijn carbamazepine en oxcarbazepine. Andere geneesmiddelen zijn baclofen, topiramaat, pimozide, pregabaline en levetiracetam. Met deze middelen is echter minder ervaring opgedaan.
Aanvankelijk zullen geneesmiddelen bij veel patiënten goed helpen. Na langere tijd kunnen de klachten echter toch weer toenemen of worden bijwerkingen van de medicijnen hinderlijk. Dan kunnen andere behandelingen worden geprobeerd. Dit zijn:
- Percutane thermocoagulatie
- Stereotactische radiochirurgie
- Microvasculaire decompressie
Complicaties
Mensen die in het verleden zijn behandeld voor trigeminusneuralgie lopen het risico op het krijgen van het trigeminus trofisch syndroom. Deze aandoening kan soms jaren later pas optreden.