Bijgewerkt op 25 september 2021
Wat is het syndroom van Meigs?
Het syndroom van Meigs is een aandoening waarbij een goedaardig gezwel van de eierstok leidt tot een waterbuik (ascites) en vaak ook pleuravocht. Het syndroom van Meigs is genoemd naar de Amerikaans gynecoloog Dr Joe Vincent Meigs. Hij beschreef de aandoening in 1937 voor het eerst.
Wat is de oorzaak?
Waarom het gezwel van de eierstok leidt tot ascites en pleuravocht is niet helemaal duidelijk. Er wordt gedacht dat het gezwel tegen het buikvlies schuurt. Irritatie van het buikvlies zou dan leiden tot productie van vocht. Hierdoor zou ascites ontstaan. Het vocht zou dan vanuit de buik via lymfekanaaltjes in het middenrif terechtkomen in de pleuraholte.
Hoe vaak komt het voor?
Het syndroom van Meigs is een zeldzame aandoening. Jaarlijks wordt deze aandoening bij naar schatting 20-30 vrouwen in Nederland vastgesteld.
Welke symptomen geeft het?
De volgende klachten en verschijnselen kunnen voorkomen bij het Meigs syndroom:
- Dikke buik (vanwege zowel het gezwel van de eierstok als de ascites)
- Kortademigheid (vanwege het pleuravocht)
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld aan de hand van bevindingen bij lichamelijk onderzoek, laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek. Omdat de aandoening kan lijken op een vergevorderd stadium van eierstokkanker kan een punctie van de ascites en het pleuravocht helpen bij het maken van het onderscheid tussen beide aandoeningen.
Lichamelijke onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek van de buik zal de arts meestal aanwijzingen vinden voor het bestaan van een waterbuik (ascites). Bij onderzoek van de borstkas zullen vaak aanwijzingen worden gevonden voor het bestaan van pleuravocht.
Laboratoriumonderzoek
Bij laboratoriumonderzoek kunnen de volgende afwijkingen worden gevonden:
- verhoogd CA-125 gehalte
Beeldvormend onderzoek
Op een CT-scan of een MRI-scan zal de tumor van de eierstok zichtbaar zijn en meestal ook de ascites en het pleuravocht.
Punctie
Om de oorzaak van de ascites nader te onderzoeken zal vaak een ascitespunctie gedaan worden. Hierbij wordt met een naald in de buik geprikt om ascitesvocht af te tappen. Dit wordt vervolgens door een patholoog-anatoom onderzocht. In tegenstelling tot bij eierstokkanker zullen bij het syndroom van Meigs geen kwaadaardige cellen in het ascitesvocht worden gevonden. Ook het pleuravocht kan worden afgetapt door middel van een punctie. Dit wordt een ‘pleurapunctie’ genoemd.
De aanwezigheid van een gezwel van de eierstok op CT-scan in combinatie met de afwezigheid van kwaadaardige cellen in ascitesvocht en pleuravocht zijn sterke aanwijzingen voor het syndroom van Meigs.
Wat is de behandeling?
Vaak zullen in eerste instantie een ascitespunctie en een pleurapunctie worden verricht om de vaak grote hoeveelheid vocht af te laten lopen. Dit zal tevens de klachten te verlichten. In dit stadium is het nog niet altijd duidelijk dat de oorzaak van de ascites en het pleuravocht een goedaardige eierstoktumor is.
Zodra duidelijk is dat het syndroom van Meigs de oorzaak van de klachten is zal een operatie worden verricht waarbij de eierstok met het gezwel wordt verwijderd. Meestal zullen vervolgens de resterende ascites en pleuravocht vanzelf verdwijnen.
Engelse vertaling
Meigs’ syndrome
Verder lezen / referenties
- B.J. Laan e.a., ‘Ascites, pleuravocht en een benigne ovariumtumor; de trias van het syndroom van Meigs’, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2016, 19 november; 160(46): pagina’s 35-37.
Synoniemen
Meigs-syndroom
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 21 november 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 21 november 2016