Alvleesklierontsteking

Wat is een alvleesklierontsteking?

De alvleesklier is een orgaan dat achter de maag en de twaalfvingerige darm ligt. Als de alvleesklier ontstoken raakt wordt gesproken van een ‘alvleesklierontsteking’ of ‘pancreatitis’. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een ‘acute pancreatitis’ en een ‘chronische pancreatitis‘.

Wat is de oorzaak?

De alvleesklier maakt spijsverteringssappen. Deze spijsverteringssappen worden uitgescheiden via kanaaltjes naar de dunne darm. In de spijsverteringssappen zitten stofjes die voedsel helpen afbreken. Onder bepaalde omstandigheden kunnen deze stofjes vanuit de kanaaltjes in de alvleesklier zelf terechtkomen en daar schade aanrichten. Als reactie hierop zal een ontsteking in de alvleesklier ontstaan.

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot schade en daardoor ontsteking kan ontstaan in de alvleesklier. De meest voorkomende oorzaken zijn galstenen en overmatig gebruik van alcoholische drank. Daarnaast kan ook de bof leiden tot alvleesklierontsteking. Ook zijn er een aantal geneesmiddelen waarvan bekend is dat ze een ontsteking van de alvleesklier kunnen veroorzaken. Een ontsteking van de alvleesklier ook ontstaan door beschadiging na een harde stomp of trap in de buik. Ten slotte is er ook een zeer zeldzame erfelijke vorm van alvleesklierontsteking. Hierbij is de oorzaak een afwijking in het DNA.

Welke klachten geeft het?

Een ontsteking van de alvleesklier kan de volgende klachten geven:

Hoe vaak komt het voor? Bij wie?

Alvleesklierontsteking is een redelijk vaak voorkomende aandoening. Jaarlijks wordt deze diagnose in Nederland naar schatting zo’n 2.500 keer gesteld.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Op grond van de klachten en het lichamelijk onderzoek kan de arts vaak al het idee krijgen dat er sprake is van een alvleesklierontsteking. De diagnose kan verder worden onderbouwd met laboratoriumonderzoek. Hierbij kunnen de volgende afwijkingen worden gevonden:

Ook bij beeldvormend onderzoek van de buik kunnen regelmatig afwijkingen worden gevonden die passen bij een ontsteking van de alvleesklier.

Wat is de behandeling?

Ontsteking van de alvleesklier is een ernstige aandoening. Daarom vindt behandeling plaats in het ziekenhuis. De aandoening wordt meestal behandeld door een maag-darm-lever-arts (gastro-enteroloog) of door een chirurg die gespecialiseerd is in aandoeningen van het maagdarmkanaal.

Een patiënt met alvleesklierontsteking mag niet eten. Eten stimuleert namelijk de uitscheiding van spijsverteringssappen door de alvleesklier. Hierdoor zullen de klachten erger worden. Om ervoor te zorgen dat de patiënt voldoende vocht binnenkrijgt wordt meestal een infuus aangelegd.

Soms wordt een operatie verricht om afgestorven weefsel van de alvleesklier te verwijderen. Dit kan namelijk de ontsteking in stand houden.

Wat is het beloop?

Bij een aantal mensen met een alvleesklierontsteking zullen de klachten langere tijd blijven bestaan. Er wordt dan gesproken van een ‘chronische pancreatitis’. Een chronische pancreatitis kan op den duur leiden tot suikerziekte (diabetes) en zelfs tot alvleesklierkanker.

Welke vormen zijn er?

Er wordt onderscheid gemaakt in een aantal verschillende vormen van alvleesklierontsteking, namelijk:

  • Acute pancreatitis – ontsteking van de alvleesklier die nieuw ontstaat;
  • Alcoholische pancreatitis – ontsteking van de alvleesklier ten gevolge van langdurig overmatig alcoholgebruik;
  • Chronische pancreatitis – ontsteking van de alvleesklier die langere tijd aanhoudt;
  • Hemorragische pancreatitis – ernstige vorm van alvleesklierontsteking die leidt tot bloedingen;
  • Necrotiserende pancreatitis – ernstige vorm van alvleesklierontsteking die gepaard gaat met afsterven van weefsel van de alvleesklier.

Engelse vertaling

pancreatitis

ICD10-code

K85 – acute pancreatitis

K86.0 – chronische pancreatitis

Synoniemen

Andere namen voor alvleesklierontsteking zijn ontsteking van de alvleesklier, en pancreatitis.

Scroll naar boven