Diagnose

Bijgewerkt op 4 maart 2022

Wat is een diagnose?

In de medische wereld wordt met ‘diagnose’ de oorzaak van een medische klacht bedoeld. Zo kan bijvoorbeeld ‘migraine‘ de diagnose (oorzaak) zijn van de klacht ‘hoofdpijn‘.

Een diagnose hoeft niet altijd een ziektebeeld te zijn. De oorzaak van een medische klacht kan namelijk ook het gebruik van een bepaald geneesmiddel zijn, een operatie of andere medische ingreep, of blootstelling aan bepaalde omgevingsfactoren.

Hoeveel diagnoses zijn er?

Er zijn meer dan 10.000 medische diagnoses en jaarlijks komen er nieuwe bij. Dat komt doordat we steeds meer weten over het menselijk lichaam en vooral ook de genetische code. Diagnoses waarvan voorheen werd gedacht dat het één ziektebeeld was blijken nu te bestaan uit verschillende genetische afwijkingen.

Ook het feit dat elk jaar nieuwe geneesmiddelen op de markt komen betekent dat er nieuwe diagnoses bijkomen. Klachten die ontstaan door bijwerkingen van deze middelen hebben dan namelijk het gebruik van het betreffende middel als oorzaak (diagnose). Soms is de bijwerking zo typisch voor een groep geneesmiddelen dat er een aparte naam aan wordt gegeven, bijv. ‘SSRI-geïnduceerde seksuele dysfunctie‘. SSRI‘s zijn bepaalde geneesmiddelen voor de behandeling van depressie.

Zeldzame diagnoses

De gemiddelde arts kent zo’n 400-500 diagnoses. Dat zijn de meest voorkomende diagnoses die artsen in de dagelijkse praktijk zien. Er zijn echter duizenden zeldzame ziektebeelden die artsen in de praktijk niet of nauwelijks zien. Probleem is dat ze een dergelijk zeldzaam ziektebeeld dus ook helemaal niet of pas in een laat stadium zullen herkennen. Dat betekent vertraging bij het stellen van de diagnose.

Simpto maakt gebruik van data uit de Simpto-database. De Simpto-database bevat informatie over de epidemiologie en symptomatologie van ruim 8.500 ziektebeelden en andere diagnoses.

Hoe stelt een arts een diagnose?

Artsen stellen diagnoses op basis van hun kennis over oorzaken van symptomen. Als een patiënt bij de arts komt met een bepaalde klacht (symptoom) zal de arts meestal een aantal mogelijke oorzaken (diagnoses) voor de betreffende klacht weten. Een dergelijke lijst van mogelijke oorzaken wordt door artsen ‘differentiaal diganose’ genoemd.

Vervolgens gaat de arts informatie over de patiënt verzamelen met als doel de lijst van mogelijke oorzaken te verkleinen.

Vraaggesprek (anamnese)

Het vergaren van informatie begint met het vraaggesprek met de patiënt. Dit wordt ook wel de ‘anamnese’ genoemd. Soms is het niet goed mogelijk om op deze manier informatie te krijgen van de patiënt zelf. In dat geval zal de arts proberen informatie te verzamelen van een ouder, kind of begeleider van de patiënt.

Het doel van het vraaggesprek is door gerichte vragen te stellen bepaalde oorzaken uit te sluiten, of juist te bevestigen. Als bijvoorbeeld een patiënt klaagt over hoofdpijn zal de arts vragen of er ook sprake is van koorts. Als dat het geval is wordt de diagnose ‘migraine‘ minder waarschijnlijk, maar de diagnose ‘griep‘ juist meer.

Lichamelijk onderzoek

Als het vraaggesprek onvoldoende informatie oplevert om een diagnose te stellen kan de arts besluiten lichamelijk onderzoek te doen. Bij het lichamelijk onderzoek kan de arts op verschillende manieren extra informatie vergaren. In eerste instantie zal de arts de patiënt inspecteren. Hierbij wordt gekeken of er afwijkingen zichtbaar zijn aan huid, ogen etc. Vervolgens kan de arts luisteren met de stethoscoop. Dit wordt ‘auscultatie’ genoemd.

diagnose auscultatie stethoscoop
Bron: Littmann

Ook kan de arts de borstkas en de buik bekloppen om dempingen op het spoor te komen. Dit wordt ‘percussie’ genoemd. Ten slotte kan de arts met zijn/haar handen voelen of er afwijkingen zijn. Dit laatste wordt ‘palpatie’ genoemd.

Aanvullend onderzoek

Als het hierna nog niet mogelijk is om een diagnose te stellen kan de arts besluiten om aanvullend onderzoek aan te vragen. Aanvullend onderzoek kan zijn laboratoriumonderzoek of beeldvormend onderzoek. Ook kan de arts doorverwijzen naar een collega – vaak een medisch specialist – die meer verstand van zaken heeft met betrekking tot de klacht.

Engelse vertaling

(medical) diagnosis

1 gedachte over “Diagnose”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven