Bijgewerkt op 23 juni 2021
Wat is buikspoeling (peritoneaal dialyse)?
Buikspoeling is een vorm van nierdialyse waarbij de zuivering van het bloed in het lichaam zelf gebeurt, namelijk in de buikholte. Bij deze behandeling wordt via een slangetje in de buik dialysevloeistof in de buikholte gebracht. Het buikvlies (peritoneum) wordt hierbij gebruikt als filter. De behandeling kan door de patiënt zelf meerdere malen per dag worden uitgevoerd.
De medische term voor buikspoelen is ‘peritoneaal dialyse’, ook wel ‘peritoneale dialyse’ of ‘peritoneaaldialyse’.
Bij wie wordt het gedaan?
Buikspoeling wordt gedaan bij patiënten met slecht werkende nieren die niet afhankelijk willen zijn van een dialysekliniek en zelf de verantwoordelijkheid voor de behandeling kunnen en willen nemen.
Wat zijn voordelen en nadelen ten opzichte van hemodialyse?
Het grote voordeel van buikspoeling is dat de patiënt zelf de behandeling kan uitvoeren zonder dat hij/zij daarvoor naar en dialysekliniek hoeft te gaan. Dat betekent dus minder afhankelijkheid van een dialysekliniek en daardoor meer zelfstandigheid. Een ander voordeel is dat de spoelingen vaker plaatsvinden dan bij hemodialyse waardoor de ophoping van afvalstoffen in het bloed minder is. De patiënt zal zich daarom over het algemeen beter voelen dan bij hemodialyse.
Nadeel is dat voor deze techniek de nieren nog wel enigszins zelf moeten werken. De zuiverende werking is namelijk iets minder grondig dan bij hemodialyse. Daarnaast vergt deze behandeling ook meer inspanning van de kant van de patiënt zelf. Zie hieronder.
Hoe werkt buikspoeling (peritoneaal dialyse)?
Door een chirurg wordt een slangetje (katheter) in de buik geplaatst. Via de katheter kan dialysevloeistof (ook wel ‘dialysaat’ genoemd) in de buikholte worden gebracht. Deze vloeistof bevat glucose. Zodra de vloeistof in de buikholte zit wordt door diffusie de glucose uit de dialysevloeistof uitgewisseld met afvalstoffen en kalium in het bloed. Tevens wordt overtollig vocht uit het bloed weggehaald. Dit gebeurt omdat in het buikvlies talloze kleine bloedvaatjes (haarvaten of capillairen) lopen. Na ongeveer een een aantal uren laat de patiënt de dialysevloeistof – waar inmiddels afvalstoffen uit het bloed in zitten – weer uit de buikholte lopen. Deze procedure wordt vier keer per 24 uur uitgevoerd. Bij de laatste spoeling van de dag laat de patiënt ‘s avonds laat inlopen. Deze spoelvloeistof wordt pas de volgende ochtend weer verwijderd uit de buik.
Welke vormen zijn er?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen ‘continue ambulante peritoneaal dialyse’ (CAPD) en ‘automatische peritoneaal dialyse’ (APD).
Bijwerkingen buikspoeling (peritoneaal dialyse)
Buikspoeling leidt op den duur tot verharding van het buikvlies. Hoe harder het buikvlies wordt hoe minder effectie de buikspoeling wordt. Daarom kan deze behandeling ongeveer vijf jaar worden gedaan.
Buikspoelen kan leiden tot een ontsteking van het buikvlies (peritonitis).
Engelse vertaling
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 14 november 2014
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 8 november 2016